سيستم موقعيتياب جهاني يا GPS سيستمي است كه توسط گروهي از محققان وزارت كشور ايالات متحده آمريكا طراحي و راهاندازي شد. با استفاده از اين سيستم ميتوان موقعيت افراد، وسايل نقليه و ناوگان حمل و نقل دريايي را در هر نقطهاي از اين دنياي بزرگ شناسايي كرد.اين سيستم كه متشكل از مجموعهاي با بيش از 24 ماهواره براي رديابي افراد، وسايل نقليه و كشتيهاست و همچنين به اطلاعاتي درباره موقعيت مكاني آنها دسترسي دارد، نخستين بار سال 1995 ميلادي مورد بهرهبرداري قرار گرفت و از سال 1998 نيز فعال شد. اگرچه سيستم GPS در آغاز به عنوان ابزاري براي كاربرد در زمينه نظامي مورد استفاده قرار گرفت، اما چندي نگذشت كه استفاده از اين سيستم در زمينههاي كاربردي مختلف مورد توجه قرار گرفت. تا جايي كه امروزه در قالب ابزارهاي موقعيتياب همراه نيز در بازارهاي تجاري عرضه شده و مورد استقبال قرار گرفته است.
خدمات اين سيستم در هر شرايط آب و هوايي و در هر نقطهاي از كره زمين قابل دسترسي است و استفاده از آن بدون در نظر گرفتن هر گونه حق اشتراكي رايگان است. اگرچه در حال حاضر GPS تنها سامانه موقعيتياب فعال است اما آژانس فضايي اروپا نيز با پرتاب نخستين ماهواره گاليله به مدار زمين تلاشهايي را در زمينه طراحي و ساخت سيستم موقعيتياب ماهوارهاي گاليله آغاز كرده است. اين سيستم شبكهاي متشكل از 30 ماهواره خواهد بود كه براساس آن اطلاعات دقيقي را درباره موقعيت مكاني ـ زماني افراد و اجسام مختلف در اختيار كاربران قرار ميدهد. قرار است براساس برنامهريزيهاي انجام شده اين سيستم تا سال 2014 ميلادي مورد بهرهبرداري قرار گيرد. عملكرد سيستمهاي موقعيتياب جهاني بر مبناي امواج الكترومغناطيسي است كه از طريق ماهوارهها ارسال ميشود. با توجه به اينكه فاصله يا مسافت تابعي از سرعت و زمان است، گيرندهها ميتوانند علائم دريافتي را به اطلاعاتي درباره مكان، سرعت و زمان تبديل كنند.تعيين موقعيت دقيق مستلزم دريافت اطلاعات از چهار ماهواره است. سه تا از اين ماهوارهها منطقهاي را به شكل يك تقاطع سه راهي تشكيل ميدهند و اين در حالي است كه ماهواره چهارم به عنوان ردياب عمل ميكند.چنانچه منطقهاي كه از طريق ماهواره چهارم رديابي ميشود با منطقه تعيين شده توسط سه ماهواره ديگر منطبق نباشد، تغييرات مكاني در نظر گرفته ميشود. در نخستين مرحله از فرآيند موقعيتيابي، نخستين ماهواره مختصات مكاني موجود را ارسال ميكند.سيستم گيرنده ناوبري علائمي را دريافت ميكند كه تعيين كننده فاصله و موقعيت مكاني اين ماهواره و شناسايي موقعيت احتمالي اين ماهواره است. در مرحله دوم سيستم گيرنده بر اساس مختصات مكاني ماهواره دوم موقعيت كاربر سيستم GPS را در محل تلاقي محدوده استقرار ماهوارههاي اول و دوم تعيين ميكند. در مرحله سوم با پيوستن سومين ماهواره به دو ماهواره قبلي نقطه مشتركي در محدوده استقرار 3 ماهواره تعيين ميشود كه نشاندهنده موقعيت مكاني دقيق فرد يا وسيله نقليه مورد نظر است.در آخرين مرحله نيز ماهواره چهارم خطاي احتمالي موجود در تعيين موقعيت را اصلاح ميكند. سيستم گيرنده GPS مجهز به سيستم كنترل است. اين سيستم به كاربر اين امكان را ميدهد تا بتواند موقعيت مكاني فرد يا جسم مورد نظرش را به آساني پيدا كند. در حقيقت در اين سيستم، تعيين موقعيت از طريق امواج الكترومغناطيسي انجام ميشود كه از ماهوارهها به طرف گيرنده ارسال شده و گيرنده براساس اين امواج موقعيت مكاني را شناسايي ميكند. سرعت انتقال اين امواج 300 هزار كيلومتر در ثانيه است. بنابراين با اين سرعت ميتوان با استفاده از سيستم GPS موقعيت مكاني فرد يا جسمي را پيش از آنكه تغيير موقعيت داده باشد به آساني شناسايي كرد.
.: Weblog Themes By Pichak :.