به مناسبت نهم مهر؛ روز جهاني ناشنوايان بگذاريد صداي شما را بشنوم

 

اگر انسان به طور مكرر در معرض هر محركي قرار گيرد بتدريج حساسيت خود را نسبت به آن محرك از دست مي‌دهد. صداها محرك‌هايي هستند كه اغلب ما، آنقدر با آنها تماس داريم كه اهميت‌شان را فراموش مي‌كنيم. صداها در ايجاد احساسات مختلف در ما نقش بسزايي دارند. تقريبا همه از شنيدن بعضي از انواع موسيقي لذت مي‌برند. اگر صداها نبودند يا به عبارتي ناشنوا بوديم، بسياري از جلوه‌هاي زيباي محيط زيست ديگر به نظرمان نمي‌آمد، به علاوه انجام بسياري از كارها نيز دشوار مي‌شد. براي مثال تصور كنيد بدون امكان شنيدن صداي ماشين‌ها مجبور باشيد از جاده عبوركنيد، چقدر دشوار است؟!افراد كم‌شنوا و ناشنوا نه تنها دچار ضعف حسي هستند، در ارتباطات خود با افراد جامعه نيز دچار مشكل شده و بسيار براي ابتلا به ناراحتي‌هاي روحي و رواني مستعدند. 70 درصد افراد مسن كه دچار پير گوشي هستند، مشكلات رفتاري و ارتباطي با جامعه پيدا كرده و بتدريج دچار افسردگي مي‌شود.

ناشنوايي مشكلي شايع است

بسياري از مردم مشكلاتي در ارتباط با شنوايي خود دارند. ناشنوايي جزئي، مشكل نادري نيست ولي اغلب توجهي به آن نمي‌شود. اين مشكلات در اغلب سالخوردگان ديده مي‌شود البته بسياري از كودكان نيز دچار ضعف شنوايي هستند.واژه ناشنوايي در موارد بسيار متفاوتي به كار مي‌رود. بسياري از مردم دچار ناشنوايي جزئي هستند. عده‌اي ناشنوايي مادرزادي دارند و گروهي به دليل سانحه‌اي دستخوش ناشنوايي كلي شده‌اند. دسته‌اي ديگر ممكن است به دليل آلودگي‌هاي صوتي و مشكلاتي از اين قبيل در محيط كارشان دچار ناشنوايي جزئي شده باشند. امروزه آلودگي‌هاي صوتي شمار زيادي از مردم را به سوي كم‌شنوايي سوق مي‌دهد،از جمله اين آلودگي‌هاي صوتي گوش دادن مداوم موسيقي‌هاي زيان‌آور (بيشتر از نوع پاپ) است. نوعي ديگر از ناشنوايي هنگامي ايجاد مي‌شود كه اشخاص نتوانند صداهايي با بسامدهاي خاص را بشنوند.ناشنوايي دلايل گوناگوني دارد. در گذشته، بعضي از كودكان به دليل ابتلاي مادرانشان در دوران بارداري به بيماري‌هايي از قبيل سرخجه، دچار مشكلات شنوايي پس از تولد مي‌شدند. خوشبختانه امروزه با اقدامات صورت گرفته، اين نوع ناشنوايي بندرت ديده مي‌شود.به اين ترتيب به طرق مختلف ممكن است فرد دچار كاهش شنوايي يا ناشنوايي شده و در صورت كوتاهي در انجام اقدامات درماني ضروري، تا آخر عمر از اين نعمت محروم شود.

مشكل را بشناسيد تا درمان شويد

درمان مشكلات شنوايي تا حد زيادي به علل ايجادي آنها بستگي دارد. متاسفانه از آنجا كه هنوز راهي براي تبديل امواج صوتي به ايمپالس‌هاي عصبي پيدا نشده، درمان ناشنوايي‌هاي عصبي بسيار دشوار است. ولي با كمك پروتزها و كشف سلول‌هاي بنيادي تحول عظيمي در درمان مشكلات شنوايي به وجود آمده است.مشكلاتي كه در گوش داخلي وجود دارد كمتر قابل درمان است، ولي درمان‌هايي براي رفع اختلالات گوش خارجي و مياني وجود دارد كه مي‌توان به كمك آنها، هدايت امواج صوتي را ممكن ساخت.همان‌طور كه مي‌دانيد، سمعك‌ها ابزاري هستند كه به اين منظور مورد استفاده قرار مي‌گيرند. سمعك‌هاي جديد حاوي يك ميكروفن است كه براي جمع‌آوري امواج صوتي به كار مي‌رود. اين امواج پس از تقويت توسط يك تقويت‌كننده، از راه يك گوشي ظريف به گوش مي‌رسد. سمعك‌ داراي بلوتوث نوعي فناوري جديد است كه بدون نياز به سيم يا ابزار جانبي ديگر فرد كم‌شنوا را قادر مي‌سازد به‌طور مستقيم با همه ابزارهايي كه در آنها فناوري بلوتوث وجود دارد، ارتباط برقرار كند. اين ابزار داراي يك سخت‌افزار حد واسط است. براي مثال اين فناوري باعث مي‌شود وقتي كسي با تلفن همراه فرد (كه بلوتوث دارد) تماس بگيرد، فرد كم‌شنوا از طريق سمعك خود، سيگنالي بشنود و بدون نياز به نزديك كردن تلفن، تنها با فشار دادن يك دكمه كه روي ابزار حد واسط قرار دارد، با مخاطب خود صحبت كند. با اين وسيله حتي مي‌توان بخوبي به تماشاي تلويزيون پرداخت. اين ابزار قابل تنظيم بوده و مي‌توان صداهاي محيط را با هر شدتي دريافت كرد.آنچه در كنار وسايل كمك شنوايي مي‌تواند به افزايش كارايي اين ابزار كمك كند، گفتار درماني و تربيت شنوايي افراد كم‌شنوا و ناشنواست. بهترين زمان براي شروع آموزش‌ها، دوران كودكي است. مدارس ويژه‌اي وجود دارند كه به انجام يكسري از كارها و خدمات مبتني بر كار توانبخشي شنوايي مي‌پردازند. در اين مدارس مهارت‌هايي مانند لب‌خواني و گفتارخواني به كودكان آموزش داده شده تا آنها بتوانند با استفاده از ميزان باقيمانده شنوايي خود و نيز با استعانت از سمعك مناسب در ارتباطات گفتاري و اجتماعي شركت كنند.در مورد اختلالات شنوايي كه ناشي از تخريب سلول‌هاي مويي حلزون يا مراكز عصبي بالاتر هستند، درماني قطعي وجود ندارد، ولي با استفاده از اقدامات توانبخشي مثل سمعك، مي‌توان اين اختلالات را تا حدودي جبران كرد. به علاوه مي‌توان از تكنولوژي‌هايي از قبيل كاشت حلزون نيز استفاده كرد كه اين روش نيز محدوديت‌هايي دارد.تحقيقات انجام شده روي سلول‌هاي بنيادي اميد تازه‌اي را براي درمان بيماري‌هاي لاعلاج ايجاد كرده است. اين سلول‌ها قابليت‌هاي فراواني دارند و تصور مي‌شود با استفاده از آنها بتوان سلول‌هاي شنوايي را بازسازي كرد.طي مطالعه‌اي كه در دانشگاه شفيلد صورت گرفت، محققان دريافتند سلول‌هاي بنيادي شنوايي كه از حلزون جنين جدا شده‌اند، قابليت تبديل به سلول‌هاي حساس شنوايي و نورون‌هاي شنوايي را دارند.دانشمندان از اندام شنوايي جنين انسان، سيستم سلول‌هاي بنيادي با قابليت تكثير و تبديل و بازسازي شدن را استخراج كرده اند و پس از كشت اين سلول‌ها در محيط آزمايشگاهي به مدت يك سال، به بررسي ژني آنها پرداختند. تمام سلول‌هاي حاصل، خصوصيات تبديل شدن به سلول‌هاي گوش داخلي و بافت‌ها و ارگان‌هاي مربوطه را داشتند. با وجود اين‌كه اين سلول‌هاي مويي شبيه‌سازي شده، از لحاظ ظاهري شباهتي به دسته‌هاي سلولي مويي ندارند، اما اميد است پيشرفت‌هاي تمايز سلولي در آينده بتواند به كارآيي مناسب اين سلول‌ها منجر شود.استفاده از روش نوين كاشت الكترود در ساقه مغز، نوعي روش درماني جديد است كه در كساني انجام مي‌شود كه شنوايي خود را در اثر آسيب به عصب شنوايي از دست داده‌اند. ايران به عنوان چهارمين كشور دنيا موفق به انجام اين روش به منظور درمان بيماران ناشنوا شده است. در افرادي كه كاهش شنوايي حسي عصبي دارند چنانچه اين اختلال شنوايي بسيار شديد باشد، معمولا از روش كاشت حلزون استفاده مي‌شود، اما اگر عصب شنوايي فرد مختل باشد، ديگر استفاده از كاشت مفيد نخواهد بود. در اين بيماران و افرادي كه به روش‌هاي درماني ديگر پاسخ نداده‌اند، عمل جراحي ساقه مغز مدنظر قرار مي‌گيرد. اين روش در محدوده آناتوميك مغز انجام شده و خطرات خاص خود را دارد، به علاوه هزينه اين درمان نيز بالاست ولي با تمام اين مشكلات، يك راه بسيار موثر در درمان ناشنوايي‌هاي لاعلاج محسوب مي‌شود.

وقتي صدايي را نمي‌شنويم

بيشتر مشكلات شنوايي ناشي از نرسيدن امواج صوتي به گوش داخلي و متعاقب آن نبودن تحريك در پايانه‌هاي عصب شنوايي است. اين گونه مسائل معمولا از آسيب آناتوميك در مسير هدايت صوت تا عصب است (آسيب پرده صماخ يا استخوانچه‌هاي گوش). آنچه بيشتر در سالمندان ديده مي‌شود نبود ارتعاش مناسب استخوان‌هاي گوش مياني است. تحليل عصب شنوايي يا عصب هشت گوش را پيرگوشي مي‌گويند كه به دليل بالا رفتن سن ايجاد مي‌شود و طي زمان، پيشرفت بيماري را خود بيمار احساس مي‌كند و زماني كه به مراكز درماني مراجعه مي‌كند، دچار كم‌شنوايي متوسط است. زماني كه قسمت‌هايي از مسير شنوايي مثل حلزون يا عصب شنوايي آسيب ببينند، اين نوع آسيب‌ها شديدتر بوده و درمان مشكل‌تري دارد. نوعي ناشنوايي مادرزادي هم وجود دارد كه ناشي از تخريب گيرنده‌هاي حسي شنوايي (سلول‌هاي مويي) و اعصاب مربوط به آنهاست. سلول‌هاي مويي در داخل حلزون گوش داخلي قرار داشته و ارتعاشات مكانيكي صوت را تبديل به پيام‌هاي الكتريكي مي‌كنند كه اين پيام‌ها از طريق عصب شنوايي به مغز مي‌رسند.





تاريخ : جمعه 7 مهر 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |