آیا فناوری‌های دیجیتال موجب کاهش تندرستی می‌شوند؟

این یک سوال موضوعی تعیین کننده در عصر ما است: آیا کودکان و نوجوانان نسبت به وضعیت سالم، مدت زمان بیشتری را در حال کار با تلفن همراه، تبلت یا کامپیوتر هستند؟ آیا والدین باید میزان دسترسی آن‌ها را محدود کنند؟ آیا دولت‌ها باید کاری انجام دهند؟

بر اساس نظرسنجی مرکز پژوهشی پیو در سال ۲۰۱۸، تقریبا تمام نوجوانان آمریکایی به یک تلفن هوشمند دسترسی دارند و حدود نیمی از آن‌ها تقریبا به‌طور مداوم در فضای مجازی آنلاین هستند. در انگلستان مدت زمانی که افراد جوان در فضاهای مجازی آنلاین هستند، طی دو دهه‌ی گذشته تقریبا دوبرابر شده است. نگرانی‌های والدین درمورد استفاده‌ی فرزندان آن‌ها از رسانه‌ها نیز در حال افزایش است.

در تاریخ دوم اکتبر سال ۲۰۱۸، مت هانکوک وزیر بهداشت انگلستان طی یک هشدار فوری اظهار داشت که «تهدید رسانه‌های اجتماعی برای سلامت روان کودکان چیزی شبیه خطر شکر برای سلامت جسمی است». در موارد بروز چنین نگرانی‌های عمومی مهمی، اغلب جامعه‌ی علمی است که باید شواهدی را فراهم و ارزیابی کند و براساس آن‌ها توصیه‌هایی ارائه دهد. اما پژوهش‌های علمی در این حوزه دارای چالش‌های خاص خود بوده و اغلب تردیدهای زیادی به‌همراه داشته‌اند.

شواهد کنونی درمورد وجود ارتباط بین استفاده از فناوری‌های دیجیتال و تندرستی نوجوانان متناقض است و عمدتا از مطالعات خانگی و دیگر نظرسنجی‌های اجتماعی در مقیاس بزرگ حاصل می‌شوند. سوالات نشان‌دهنده‌ی سازشی بین سودمندی و عدم تحمیل فشار زیاد روی پاسخ‌دهنگان است.

این پرسش‌ها ساده‌سازی شده‌اند، استاندارد نمی‌شوند و اغلب به‌طور آشکار منتج به ارائه‌ی ابزارهای معتبری برای اندازه‌گیری ویژگی‌هایی مانند «تندرستی» یا «استفاده از فناوری» نمی‌شوند. بنابراین افرادی که از این داده‌ها برای پاسخ دادن به سوالاتی درمورد تاثیرات فناوری استفاده می‌کنند، نیاز به تصمیم‌گیری‌های متعددی دارند.

بسته به میزان پیچیدگی داده‌ها، متغیرها را می‌توان از لحاظ آماری به روش‌های بی‌شماری تجزیه‌و‌تحلیل کرد و به‌موجب این امر، امکان دستیابی به هر الگویی از نتایج امکان‌پذیر است. به‌عنوان پیامدی از این موضوع، در مطالعات مختلف هم وجود ارتباط و هم عدم ارتباط بین «مدت‌زمان کار با صفحات نمایش» و «تندرستی»، حتی در هنگام تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های مشابه نشان داده شده است. به‌طور طبیعی این پژوهش می‌تواند خطراتی که بیشترین توجه عمومی را به خود جلب می‌کنند، مشخص و به برنامه‌ریزی در آن زمینه کمک کند.

استفاده نوجوانان از صفحات نمایش

در ارتباط با این موضوع، در مطالعه‌ای که اخیرا منتشر شده، از رویکرد متفاوتی استفاده شده است. پژوهشگران سه مجموعه‌ی داده‌ی بزرگ را که دو مورد مربوط به آمریکا و یکی مربوط به کشور انگلستان بود و حاوی اطلاعاتی درمورد تندرستی نوجوانان، میزان استفاده از فناوری‌های دیجیتال و متغیرهای دیگری بود، مورد بررسی و تجزیه‌و‌تحلیل قرار دادند.

آن‌ها به‌جای اینکه یک یا تعداد معدودی تجزیه‌و‌تحلیل آماری انجام دهند، تمام تجزیه‌و‌تحلیل‌هایی که از لحاط تئوری ممکن بود را انجام دادند (ترکیب‌های مختلفی از متغیرهای وابسته و مستقل، با یا بدون متغیرهای همبسته). این امر به پژوهشگران اجازه می‌داد تا مشخص کنند چگونه ارتباط بین استفاده از فناوری‌های دیجیتال و تندرستی می‌تواند بسته به چگونگی استفاده از یک مجموعه داده، تغییر کند.

محاسبات کلی پژوهشگران نشان‌دهنده‌ی ارتباط معنی‌دار منفی بین استفاده از فناوری و تندرستی بود: صرف زمان بیشتر روی صفات نمایش با تندرستی پایین‌تر در افراد جوان تحت بررسی مرتبط بود، اما اثرات چنان کوچک بودند (درحدود ۰/۴ درصد از تنوع در تندرستی مربوط به متغیرِ «مدت‌زمان استفاده از صفحات نمایش» بود) که ارزش کار عملی ندارد.

پژوهشگران همچنین به بررسی ارتباط بین تندرستی و متغیرهای دیگری نظیر مصرف نوشیدنی‌های الکلی، قلدری کردن، مصرف سیگار، داشتن خواب کافی، خوردن صبحانه، مصرف سبزیجات، استفاده از عینک یا رفتن به سینما پرداختند. ارتباط «تندرستی» با این متغیرها و بیشتر دیگر متغیرها نسبت‌به متغیر «استفاده از فناوری‌های دیجیتال» قوی‌تر بود. درواقع ارتباط منفی بین مصرف مداوم سیب‌زمینی و تندرستی به اندازه‌ی ارتباط بین استفاده از فناوری‌های دیجیتال و تندرستی بود.

این مقاله تقریبا حرف آخر را می‌زند: نتایج به‌جای ارتباط احتمالی سببی، به نحوه‌ی بررسی ارتباطات بین متغیرها بستگی دارند. براین اساس می‌توان گفت این هشدار جدی، ضرورتی ندارد.

البته انقلاب دیجیتال بدون هیچ شکی در حال تغییر زندگی مدرن است. ما به داده‌های بیشتر و بهتری نیاز داریم تا بتوانیم تاثیر آن‌ها را برررسی کنیم. در این مورد: آیا استفاده از رسانه‌ها موجب کاهش تندرستی می‌شود؟ آیا کاهش تندرستی موجب استفاده‌ی بیشتر از رسانه‌ها می‌شود؟ یا اینکه متغیر دیگری در این میان وجود دارد؟

در عین‌حال یافته‌های این مطالعه، ارتباطی را بین میزان استفاده‌ی نوجوانان از فناوری‌های دیجیتال و تندرستی مطرح می‌کند و اهمیت تکنیک‌های آماری قوی را برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های اجتماعی بزرگ برجسته‌تر می‌کند.





تاريخ : شنبه 29 دی 1397برچسب:, | | نویسنده : مقدم |