به گزارش خبرگزاری مهر، طی 40 سال گذشته، روز زمین پاک در سراسر جهان با فراخوان توجه به مبرم ترین مشکلات زیست محیطی و اجتماعی از جمله تغییرات جوی، کاهش تنوع حیات و از بین رفتن منابع طبیعی برگزار شده است.پروژه تغذیه سیاره زمین از موسسه دیده بان جهانی به مناسبت رو زمین پاک امسال 15 نوآوری کشاورزی را مورد تأکید قرار داده است تا بتوان برخی از این مشکلات را حل کرد.دنیل نیرنبرگ- مدیر پروژه تغذیه سیاره زمین اظهار داشت: بخش کشاورزی برای همه ما غذا فراهم کرده در آمد یک میلیارد نفر در سراسر جهان را تأمین می کند. نوآوری های نسبتاً ساده برای کاهش حجم غذایی که مصرف می کنیم، یا کمک به نیازمندان شهری برای حرکت در جهت خودکفایی بیشتر می تواند به بخش کشاورزی کمک کند تا بدون تخریب زمین فرآیند تأمین غذای جهان را برعهده گیرد. پیشرفتهایی که در این عرصه طی سالهای گذشته مشاهده کرده ایم بسیار دلگرم کننده است.براساس گزارش اینوایرمنتال اکسپرت، این 15 راهکار ارائه شده می تواند از سوی کشاورزان، دانشمندان، فعالان محیط زیستی، سیاستمداران، تاجران برای ترویج محیط زیست سالم تر مورد استفاده قرار گیرد تا تأمین غذای آینده تضمین شود.

تضمین حق دسترسی به غذا

حدود یک میلیارد نفر از مردم سراسر جهان با گرسنگی شدید رو به رو هستند و 98 درصد از این افراد در کشورهای درحال توسعه زندگی می کنند. برای مبارزه با گرسنگی در جامعه روستایی یا دور افتاده برنامه غذایی دولت برزیل از برنامه "فروش غذا" استفاده می کند و براساس آن به سازمانهای محلی از جمله بیمارستانها و مراکز توانبخشی و مدارس بودجه لازم ارائه می کند تا آنها بتوانند سبزیجات، میوه ها و محصولات حیوانی را از کشاورزانی که مزرعه های کوچک دارند خریداری کنند.

تهیه سبزیجات مقوی و اقتصادی

فقدان عناصر غذایی از جمله فقدان ویتامین A، ید و آهن بر یک میلیارد نفر در سراسر جهان تأثیرگذار است که این امر تا حد زیادی از فقدان تنوع در رژیم غذایی افراد ناشی می شود. ستادهای جهانی بسیاری برای وسیع کردن دامنه رژیم غذایی افراد و حفظ تنوع در این رژیم فعال شده تا به واسطه کمک به کشاورزان برای پرورش گونه های بومی و محلی از میوه ها و سبزیجات، برگزاری کارگاه های آشپزی و کمک به تولید کنندگان برای دسترسی به دانه های سنتی این امر تحقق یابد.

کاهش ضایعات غذایی

یک سوم از غذای تولید شده برای مصرف انسانی به ضایعات تبدیل می‌شود

سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل تخمین زده است که حدود یک سوم از غذای تولید شده برای مصرف انسانی در سطح جهان به هر علتی از بین می رود که این میزان سالانه به 1.3 میلیارد تن می رسد. در شهر نیویورک، سیتی هاروست به عنوان یک سازمان منابع غذایی اعلام کرده است که سالانه بیش از 12 میلیون کیلوگرم از ضایعات غذایی از رستورانها، خواربار فروشها، رستورانهای کوچک، کارخانه ها، مزارع جمع آوری کرده و آن را به 100 برنامه غذایی محلی ارائه می کند.

تغذیه شهری

مزارع عمودی می تواند باهدف افزایش امنیت غذایی مورد توجه باشد

خانوارهای نیازمند شهری 60 تا 80 درصد از درآمد خود را صرف خرید غذا می کنند که این امر در زمان افزایش قیمتهای غذایی و کاهش درآمد، آنها را در معرض سوء تغذیه قرار می دهد. سازمان غیر دولتی فرانسوی سولیداریته برای زنان منطقه کیبرا از نواحی شهری در کنیا آموزش لازم و دانه های کافی فراهم کرده تا آنها در مزارع عمودی سبزیجات پرورش دهند. مفهوم مزارع عمودی یک شیوه صرفه جویی در فضا برای افزایش امنیت غذایی در شهرها است به طوری که مزارع و زندگی حیوانات مزارع در آسمان خراشهایی با دیوارهای بلند صورت می گیرد.

محصول بیشتر برای هر قطره آب

میلیونها کشاورز از جمله اکثریت کشاورزان مناطق جنوب صحرای بزرگ آفریقا برای آبیاری محصولات خود نیازمند باران هستند؛ اما براساس پیش بینی دانشمندان آب و هواشناسی باران در دهه های آینده کاهش چشمگیری خواهد یافت. شرکت بین المللی توسعه مشاغل با فروش سیستمهای ساده و ارزان آبیاری به کشاورزان در زامبیا، هندوستان و کشورهای دیگر تلاش می کند که این مشکل را مرتفع کند. این سیستم آبیاری دربرگیرنده یک پمپ رکابی است که آب را از زیر زمین بدون استفاده از سوخت فوسیلی بالا می کشد و سیستم آبیاری قطره ای آن با هزینه 5 دلار می تواند 20 متر مربع را آبیاری کند.

استفاده از دانش کشاورزان در توسعه و تحقیقات

بسیاری از برنامه های توسعه و تحقیق کشاورزی کشاورزانی که زمینهای زراعتی کوچکی دارند را نادیده گرفته است، اما یک برنامه توسعه در کنیا با کمک سازمان غیر انتفاعی همسایگان جهانی در آمریکا از کشاورزان محلی در مقایسه تنوع سیب زمینی شیرین با نوع بومی آن استفاده کرده و به دنبال استفاده از دانش آنها بازخوردهای مثبتی را از نظر تولید، مزه ، قابلیت نگاه داری و میزان سختی هرکدام از انواع سیب زمینی دریافت کرده است.

بهبود حاصلخیزی خاک

هر سال بیش از 117 هزار کیلومتر مربع که 20 میلیون تن غله تولید می کنند به بیابان تبدیل می شود. برای مبارزه با مشکل کویرزایی و ازبین رفتن حاصلخیزی خاک موسسه بین المللی تحقیقاتی محصول برای آب و هوای خشک کشاورزان مالی، بورکینافاسو و نیجر را آموزش می دهد تا با استفاده از روشهای کوچک خاک خود را حاصل خیز کرده و محصول خود را در زمان موعود یا حتی زودتر از آن بکارند. این امر زمینهای بیشتری برای کاشت محصولاتی چون ذرت و ارزن را فراهم کرده و محصول را بین 44 تا 120 درصد افزایش داده است.

حفظ تنوع زیستی محلی

استفاده از گندم، ذرت و سویا در رژیمهای غذایی افزایش یافته است

 براساس بررسیهای سازمان اکوسیستم هزاره سوم ، یک چهارم از گونه های گیاهان شناخته شده جهان بین 60 تا 100 هزار گونه در معرض تهدید انقراض قرار دارند این درحالی است که سویا، گندم و ذرت در رژیم روزانه مردم به شدت افزایش یافته است. سازمان دانه های جهانی در نروژ از هزاران نوع دانه که کشاورزان در کشورهای درحال توسعه می توانند برای کشت دوباره محصول مورد استفاده قرار دهند حفاظت می کند تا دراثر عواملی چون بیماری، جنگ یا تغییرات جوی از بین نروند.

مقابله با تغییرات جوی و ارتفاع درحال افزایش ساختمانها

تغییرات جوی تغییرات منفی روی بخش کشاورزی خواهد داشت که این امر به واسطه کاهش میزان حاصل خیز خاک و کاهش زمینهای زراعتی صورت می گیرد. در مقابل با این تأثیرات و در پاسخ به از بین رفتن زمینها که تاکنون رخ داده، کشاورزان در نیجر سالانه 5 میلیون هکتار درخت کاشته اند تا علاوه بر حفظ آب، از فرسایش خاک و تثبیت کربن  جلوگیری شود و مزارع حاصلخیزتر شده و بدون استفاده از مواد شیمیایی در مقابل خشکسالی مقاوم شوند.

استفاده از دانش و مهارتهای زنان کشاورز

زنان کشاورز با موانع بسیاری چون فقدان دسترسی به فناوری اطلاعات، آموزش کشاورزی، خدمات مالی و حمایت شبکه هایی چون تعاونی ها و اتحادیه ها برخوردارند. انجمن زنان خود اشتغال به عنوان یک اتحادیه تجاری که در سال 1992 در هندوستان تأسیس شد به زنان نیازمند و خود اشتغال کمک می کند که بتوانند از طریق ارتباط با بازارها، بانکها و تعاونی ها از اشتغال کامل برخوردار شوند.

سرمایه گذاری در زمینهای آفریقا

دولتها و سرمایه گذاران خصوصی درحال خریداری بخشهای بزرگی از زمنیهای کشاورزی در سراسر جهان به قیمتهای اندک یا حتی بدون پرداخت قیمت هستند که این امر بیشتر در آفریقا و آسیا با جابه جایی ساکنان بومی مشاهده می شود. در "دره ریفت" در اتیوپی، کشاورزان آفریقایی و شرکتهای سرمایه گذاری خارجی به یک توافق رسیده اند: کشاورزان در طول ماه های زمستان برای بازار هلند لوبیا سبز تولید کنند و در ماه های باقی مانده به کشت و زرع سایر غلات برای مصرف محلی بپردازند.

ایجاد راه جدید برای رفع مشکل گرسنگی

اقدامات انفعالی در رابطه با فجایع طبیعی و قحطی از جمله ارسال محموله های غذاهای آماده غنی شده، اغلب درحال جایگزینی اقدامات پیشگیری کننده ای چون سرمایه گذاری در سیستمهای کشاورزی ثبات پذیر یا ساخت زیر ساختهای حمل غذا به مناطق دور افتاده در کشورهای درحال توسعه شده اند. برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد برای حل این مشکل از برنامه های خرید و توسعه کمک می گیرد که طی آن محصولات تازه به طور مستقیم از کشاورزان محلی خریداری می شود و آن را به عنوان کمک غذایی میان کشاورزان کشور و خارج توزیع می کنند.

بهبود تولید غذا برای احشام

سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل تخمین زده است که 21 درصد از گونه های احشام در معرض خطر نابودی هستند. اما در هند، کشاورزان در ایالت اندراپرداش با بهبود کیفیت غذایی که برای احشام خود تهیه می کنند شیر بیشتر از حیوانات کمتری تهیه می کنند و نشان داده اند که دامپروری می تواند بدون صدمه زدن به محیط زیست درآمدزا باشد.

فراتر از تولید رفتن

اگرچه قحطی بحث اعظم امنیت غذایی در کشورهای درحال توسعه به ویژه کشورهای مناطق جنوب صحرای آفریقا را تحت تسلط خود قرار داده است، اما بسیاری از کشورها برای مقابله با مازاد محصولاتی که می توانند به کاهش قیمت و کاهش ضایعات غذایی منتهی شوند از تجهیزات کافی برخوردار نیستند. سازمان تکنوسرو در اوگاندا برای بهبود شرایط بازار برای کشاورزان تولید کننده موز با ایجاد گروه های تجاری که آنها می توانند ابزارهای مورد نیاز خود را تأمین کنند و محصولات خود را به صورت جمعی به فروش برسانند به این مشکلات پاسخ داده است.

جاری کردن اکوکشاورزی در جریان عمومی این عرصه

فعالیتهای عرصه کشاورزی که بر افزایش تولید تأکید دارد در از بین بردن زمین، خاک، حیات وحش و اکوسیستم محلی تأثیرگذار است و در نهایت به معاش کشاورزانی که به منابع طبیعی وابسته هستند صدمه می زنند سهم بسزایی برعهده دارد. دامداران و کشاورزان در غرب زیمبابوه 80 کیلومتر مربع از چمنزارها را به زمینهای جمعی، مناسب چرای احشام تبدیل کرده تا با احیای حیات وحش و زندگی گیاهی آن بتوانند به افزایش احشام خود نیز کمک کنند.این نوآوری ها و تلاشهای دیگر برای تبدیل کردن کشاورزی به یک منبع ثابت و سلامت از درآمد و تغذیه نیازمند استمرار است تا در سالهای آینده گسترش یافته و به نسل آینده منتقل شود تا شرایط ثبات پذیری کشورها حاصل شود.