شناسایی دومین جرم میان‌ستاره‌ای بازدیدکننده از زمین

سه سال پیش از آنکه اومواموا به منظومه‌ی شمسی ما وارد شود، سنگی تقریبا یک‌متری به‌عنوان نخستین مسافر شناخته‌شده‌ی فضای میان‌ستاره‌ای از زمین بازدید کرد.

 

براساس یافته‌هایی مطالعه‌ای جدید، نخستین شهاب‌واره‌ای که از فضای میان‌ستاره‌ای به زمین اصابت کرد و درمجموع، دومین بازدیدکننده‌ی میان‌ستاره‌ای شناخته‌شده تاکنون، احتمالا به‌تازگی کشف شده است. به‌گفته‌ی پژوهشگران، عبور شهاب‌واره‌های میان‌ستاره‌ای از کنار زمین، ممکن است اتفاق رایجی باشد. این اجرام به‌طوربالقوه می‌توانند به سفر حیات از ستاره‌ای به ستاره‌ای دیگر کمک کنند.

نخستین بازدیدکننده‌ی شناخته‌شده از فضای میان‌ستاره‌ای، جرم سیگاری‌شکلی به‌نام امواموا بود که در سال ۲۰۱۷ شناسایی شد. دانشمندان از روی سرعت و خط سیر این جرم ۴۰۰ متری که نشان می‌دهد احتمالا از ستاره‌ای دیگر یا شاید دو ستاره آمده باشد، به منشأ آن پی بردند.

به‌گفته‌ی اَوی لوب، رئیس دپارتمان نجوم در دانشگاه هاروارد، انتظار می‌رود عبور بازدیدکنندگان میان‌ستاره‌ای کوچک‌تر از فضای اطرافمان اتفاق معمول‌تری باشد و میزان اصابت احتمالی آن‌ها به زمین نیز به‌اندازه‌ای باشد که بتوان به وجودشان پی برد. اکنون لوب و امیر سراج، دانشجوی دوره‌ی کارشناسی در دانشگاه هاروارد و نویسنده‌ی اصلی مقاله، اشاره کرده‌اند ممکن است چنین شهاب‌واره‌ی میان‌ستاره‌ا‌ی را به‌عنوان دومین بازدیدکننده‌ی میان‌ستاره‌ای شناخته‌شده‌ی منظومه‌ی شمسی شناسایی کرده باشند.

دانشمندان در مطالعه‌ی خود، فهرست مرکز مطالعات اجرام نزدیک زمین را تجزیه‌وتحلیل کردند که دربردارنده‌ی رخداد‌های شهاب‌واره‌ای شناسایی‌شده به‌وسیله‌ی حسگرهای دولت ایالات متحده است. دراین‌زمینه، آن‌ها بر بررسی سریع‌ترین شهاب‌واره‌ها تمرکز کردند؛ زیرا سرعت زیاد نشان‌دهنده‌ی آن است که شهاب‌واره به‌طوربالقوه ازلحاظ گرانشی وابسته به خورشید نیست؛ از‌این‌رو، احتمال دارد که از خارج از منظومه‌ی شمسی نشئت گرفته باشد.

پژوهشگران در ادامه شهاب‌واره‌ای را با پهنای تقریبا ۰.۹ متر شناسایی کردند که ۸‌ژانویه‌ی‌۲۰۱۴ در ارتفاع ۱۸.۷ کیلومتری برفراز منطقه‌ای نزدیک به یکی از جزایر پاپوآ گینه‌نو به‌نام جزیره‌ی مانوس در اقیانوس آرام‌جنوبی کشف شده بود. به‌گفته‌ی دانشمندان، سرعت این جرم حدودا ۲۱۶ هزار کیلومتربرساعت بود و خط سیر آن نشان می‌داد که از خارج از منظومه‌ی شمسی به نزدیکی ما آمده است.

لوب به خبرگزاری اسپیس‌دات‌کام گفت:

می‌توانیم از اتسمفر زمین به‌عنوان آشکارسازی برای شهاب‌واره‌هایی استفاده کنیم که به‌منظور مشاهده به‌ طریق دیگر بسیار کوچک هستند.

امواموا/ Oumuamua

طرح مفهومی هنری از جرم میان‌ستاره‌ای امواموا که در سال ۲۰۱۷ کشف شد

سرعت شهاب‌واره‌ی شناسایی‌شده نشان می‌دهد این جرم در سفر خود، سرعتش را به‌‌کمک گرانش احتمالی عمق منظومه‌ای سیاره‌ای یا ستاره‌ای در قرص ضخیم کهکشان راه شیری افزایش داده است. لوب گفت:

تصور کنید اگر این شهاب‌واره‌ها از منطقه‌ی سکونت‌پذیر ستاره‌ای بیرون رانده شده باشند، به انتقال حیات از منظومه‌ای سیاره‌ای به منظومه‌ای دیگر می‌توانند کمک کنند.

دانشمندان داده‌های تقریبا ۳۰ ساله را تجزیه‌وتحلیل کردند. آن‌ها علاوه‌بر شهاب‌واره‌ی میان‌ستاره‌ای مذکور، به دو شهاب‌واره‌ی دیگر نیز اشاره کردند که سرعت حرکتشان تقریبا به‌اندازه‌ی جرم اولیه بود. بااین‌حال، سراج و لوب خاطرنشان کردند مدار این دو شهاب‌واره نشان‌دهنده‌ی وابستگی گرانشی به خورشید است. همچنین، مشخص نبود آن‌ها نیز اجرامی میان‌ستاره‌ای هستند یا خیر.

با فرض اینکه زمین هر ۳۰ سال یک‌بار یا بیشتر، سه شهاب‌واره را با منشأ احتمالی میان‌ستاره‌ای مشاهده می‌کند، پژوهشگران برآورد کردند در هر واحد نجومی در کهکشان ما، از چنین اجرامی تقریبا یک‌میلیون وجود دارد. یک واحد نجومی یا AU متوسط فاصله‌ی بین زمین و خورشید (۱۵۰ میلیون کیلومتر) است. این نشان می‌دهد هر ستاره‌ی نزدیکی ممکن است تقریبا ۶۰ میلیارد تریلیون از چنین سنگ‌هایی را از منظومه‌اش به بیرون پرتاب کرده باشد که معادل ۰.۲ تا ۲۰ برابر جرم زمین است. به‌گفته‌ی لوب، ۱۰ میلیارد تریلیون رقم تقریبی ستارگان قابل‌مشاهده است.

بنابر اعلام سراج و لوب، تجزیه‌وتحلیل بقایای گازی شهاب‌واره‌های میان‌ستاره‌ای هم‌زمان با سوختن آن‌ها در اتمسفر زمین می‌تواند جزئیاتی درباره‌ی ترکیب اجرام میان‌ستاره‌ای به ما بدهد. لوب گفت در آینده، اخترشناسان ممکن است بخواهند سامانه‌ی هشداری راه‌اندازی کنند که به‌صورت خودکار به تلکسوپ‌ها یاد می‌دهد شهاب‌واره‌های درحال‌حرکت با سرعت‌های زیاد را شناسایی کنند تا بقایای گازی‌شان تجزیه‌و‌تحلیل شود. او گفت:

از روی آن می‌توانیم به ترکیب‌های شهاب‌واره‌های میان‌ستاره‌ای پی ببریم.

دانشمندان یافته‌های خود را در مقاله‌ای شرح دادند که برای نشریه‌ی اخترفیزیکی ارسال شده است. برای مطالعه‌ی نسخه‌ی چاپی مقاله به‌صورت رایگان می‌توانید به این نشانی مراجعه کنید.





تاريخ : دو شنبه 9 ارديبهشت 1398برچسب:, | | نویسنده : مقدم |