دانشمندان در سال ۲۰۰۹ اعلام کردند که برای نخستین بار شواهدی از رعد و برق در طوفان گرد و غبار در مریخ یافتهاند.
به گزارش ایسنا و به نقل از تک تایمز، از آنجا که طوفان گرد و غبار به طور مکرر در مریخ رخ نمیدهد، حتی با استفاده از دادههای "فضاپیمای مریخ اکسپرس"(Mars Express spacecraft) آژانس فضایی اروپا و "آرایه تلسکوپ آلن"(Allen Telescope Array) در کالیفرنیا نیز نمیتوان رعد و برق مریخ را شناسایی کرد.
این به آن معنا است که رعد و برق بر خلاف زمین در سیاره سرخ به ندرت رخ میدهد که در این مطالعه جدید، محققان علت این موضوع را دریافتند.
طی این مطالعه، پژوهشگران از ذرات سنگهای آتشفشانی تاریک به نام "بازالت"(basalt) که در سطح مریخ رایج هستند، استفاده کردند تا شرایطی را ایجاد کنند که میتواند موجب رعد و برق در طوفان گرد و غبار شود. آنها ذرات کروی بازالت که پهنای آنها حدود یک تا دو میلیمتر است را روی یک صفحه گذاشتند و این صفحه پس از آن به مدت ۳۰ دقیقه شروع به لرزش کرد تا یک بار الکتریکی از طریق آنچه که "اثر برق مالشی "(triboelectric effect) نامیده میشد، ایجاد کنند. اثر برق مالشی نوعی الکتریسیته تماسی است که در آن مادهای خاص در تماس با مادهای دیگر باردار میشود.
محققان طی این آزمایش، فشار هوا را از ۰.۰۳ میلی بار تا ۸۰ میلی بار تغییر دادند. در مریخ، فشار متوسط هوا شش میلی بار است که این مقدار در بلندترین آتشفشانها کمتر از یک میلی بار و در عمیقترین درهها ۱۰ میلی بار است.
آنها غلظت ذرات بازالت را از این صفحه برای اندازه گیری سطوح شارژ خود استخراج کردند.
آنها دریافتند زمانیکه فشار هوا کم است، ذرات بازالت به سختی میتوانند بار الکتریکی را جمعآوری کنند. بار الکتریکی ذرات آزمایش شده در محدوده فشار هوای مریخ حداقل پنج برابر نسبت به بالاترین فشار هوا در طول آزمایش کمتر بود که این موضوع باعث شد تا رعد و برق با فرکانس و انرژی کمتری در مریخ رخ دهد.
در زمین، میانگین فشار جو در سطح دریا حدود ۱۰۰۰ میلیبار است.
"گرهارد ورم"(Gerhard Wurm)، دانشمند سیارهای از "دانشگاه دیزبورگ-اسن"(University of Duisburg-Essen) در آلمان، گفت: این مطالعه نشان میدهد "اثر برق مالشی تنها در ذراتی به اندازه ذرات شن و ماسه و با فشار اتمسفر کم عمل میکند.
یافتههای این مطالعه در مجله "Icarus" منتشر شد.
.: Weblog Themes By Pichak :.