جریان پیوسته‌ی پیام‌ها، به‌روزرسانی‌ها و محتویاتی که اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی به‌طور مستقیم به ما تحویل می‌دهند، می‌تواند گاهی مانند حس اضافه‌بار اجتماعی باشد که به فضای شخصی تجاوز می‌کند و ما را مجبور می‌کند که برای حفظ روابط با دوستان خود به این پیام‌ها پاسخ دهیم. شاید فکر می‌کنید که یک واکنش آشکار دربرابر این احساس، کنار گذاشتن تلفن همراه یا حذف اپلیکیشن‌ها باشد. اما پژوهشی که به‌تازگی منتشر شده است، نشان می‌دهد که هنگام رویارویی با این فشار، بسیاری از ما عمیق‌تر در این فضا فرو می‌رویم و به‌شکل اعتیاد گونه‌ای بیشتر از تلفن‌های خود استفاده می‌کنیم.

طبق دیدگاه عرفی وقتی افراد در یک وضعیت استرس‌زا مانند مشاجره با یک فرد قرار می‌گیرند، برای رهایی از آن فشار خود را از این شرایط دور می‌کنند؛ آن‌ها پیاده‌روی می‌کنند، کمی می‌دوند، با بچه‌های خود بازی می‌کنند یا به کارهای متفاوت دیگر مشغول می‌شوند. اما وقتی که منشا شرایط استرس‌زا استفاده از شبکه‌های اجتماعی است، می‌بینیم که افراد یکی از دو استراتژی مقابله‌ای بسیار متفاوت را انتخاب می‌کنند. پژوهشگران در مطالعه‌ی مذکور تعداد ۴۴۴ کاربر فیسبوک را از کشور آلمان مورد بررسی قرار دادند تا به مطالعه‌ی این موضوع بپردازند که آن‌ها چگونه دربرابر تکنو استرس واکنش نشان می‌دهند. همان‌طور که انتظار می‌رفت، گاهی اوقات، آن‌ها با روی آوردن به فعالیت‌های غیرمرتبط سعی می‌کردند از استرس دور بمانند اما به‌صورت غیرمنتظره‌ای، استفاده‌ی بیشتر از شبکه‌های اجتماعی در این شرایط معمول‌تر بود.

مقاله‌های مرتبط:

• چرا شبکه‌های اجتماعی ما را افسرده‌تر می‌کنند؟
• تکنولوژی باعث افزایش اضطراب و استرس در افراد می‌شود

اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌ها چیزی هستند که ما آن‌ها را «فناوری‌های غنی از ویژگی» می‌نامیم. راه‌های زیادی برای استفاده از آن‌ها وجود دارد. در فیسبوک، شما می‌توانید بازی کنید، اخبار را بخوانید، با مطالعه‌ی پست‌های مربوط به مسافرت برای تعطیلات خود برنامه‌ریزی کنید یا با دوستان خود صحبت کنید. هر یک از این کارها در زمینه‌ی متفاوتی از اپلیکیشن اجرا می‌شود و شما را به قلمرو متفاوتی درون اپلیکیشن می‌برد. این موضوع به شما اجازه می‌دهد که یک اپلیکیشن را به روش‌های مختلفی ببینید. بنابراین اگر برای مثال به‌خاطر پست یکی از دوستان خود درمورد خشونت نسبت‌به حیوانات یا باختن در یک بازی دچار تکنو استرس شده باشید، می‌توانید با منحرف کردن توجه خود به موضوع خوشایند و آرامبخش‌تری درون آن اپلیکیشن از استرس دور شوید.

چنین انحرافاتی در ابتدا بی‌ضرر به‌نظر می‌رسد اما آن‌ها می‌توانند شما را وارد حلقه‌ی بی‌پایانی از تکنو استرس ناشی از شبکه‌های اجتماعی و انحراف شبکه‌های اجتماعی کنند؛ این امر موجب می‌شود که شما در منبع استرس گیر کنید. این وضعیت حتی می‌تواند نشانه‌ای از اعتیاد باشد؛ جایی که شما به‌طور مداوم به‌دنبال درمان کوتاه‌مدت از همان چیزی هستید که موجب مشکلات طولانی‌مدت می‌شود. موضوع نگران‌کننده اینکه هرچه بیشتر از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید، احتمال انجام این کار بیشتر می‌شود.

نگرانی درمورد تأثیرات منفی ناشی از شبکه‌های اجتماعی موجب شده است که دولت‌ها در این راستا و برای محافظت از شهروندان اقداماتی انجام دهند. قانون‌گذاران آمریکایی پیشنهاد کرده‌اند که تعریف ویژگی‌های اعتیادآوری مانند محتوای نامتناهی و پخش خودکار ویدئوها در شبکه‌های اجتماعی ممنوع باشد.

رفتار، اثرات مضر را شکل می‌دهد

هرچند هدف از ویژگی‌های متنوع اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی ممکن است این باشد که افراد به مدت طولانی‌تری پای آن‌ها بمانند، این مسئله نیز آشکار است که این نحوه‌ی استفاده از اپلیکیشن‌ها و چگونگی واکنش دربرابر شبکه‌ی اجتماعی است که اثرات مضر را شکل می‌دهد. اگر افراد شبکه‌ی اجتماعی را به‌عنوان یک ابزار کم کننده‌ی استرس و نیز یک ابزار ایجاد کننده‌ی استرس ببینند، احتمال بیشتری وجود دارد که در پاسخ به فشاری که شبکه ایجاد می‌کند، میزان استفاده از آن را افزایش دهند.

اولین گام برای مقابله با این نوع واکنش آگاهی است. اگر ما از رفتارهای خود در شبکه‌های اجتماعی، آگاه‌تر شویم، احتمال بیشتری وجود دارد که بتوانیم اثرات مضر را از اثرات خوش‌خیم‌تر آن جدا کنیم و از استفاده‌ی آن به روش مضر پرهیز کنیم. بنابراین بار دیگر که شما از طرف شبکه‌ای اجتماعی دچار تکنو استرس شدید، شاید بهتر باشد به‌جای اینکه عمیق‌تر به آن شبکه پناه ببرید، تلفن خود را کنار بگذارید. در غیر این صورت، بدون اینکه متوجه باشید، ممکن است دقیقه‌ها و حتی ساعات زیادی را فقط صرف این کنید که برای اینکه حواس خود را از موضوع‌های استرس‌زای موجود در همان رسانه پرت کنید، از یک عملکرد به عملکرد دیگر بروید.