خوشبختانه ADATA در این حافظه از طراحی یک‌طرفه استفاده کرده است؛ یعنی تمام تراشه‌ها در یک طرف برد قرار گرفته‌اند تا ضخامت آن افزایش پیدا نکند. روی نسخه‌ی ۵۱۲ گیگابایتی SX6000 Lite بررسی‌شده‌ی ما چهار تراشه‌ی NAND با ظرفیت‌های ۱۲۸ گیگابایتی و کنترلر به‌چشم می‌خورد. گیمرها قطعا از ظاهر این SSD راضی خواهند بود؛ اما حقیقتا عامل اصلی در بحث طراحی را ضخامت مناسب باید دانست؛ زیرا استفاده از برخی از حافظه‌های دارای هیت‌سینک ضخیم و طراحی دوطرفه در لپ‌تاپ‌ها گاه مشکل‌ساز می‌شود.

عملکرد

SX6000 Lite به‌دلیل برچسب قیمتی خود به‌دنبال رقابت با محصولات پرچم‌دار نیست؛ بنابراین، انتظار رکوردشکنی‌ در سرعت را نیز نباید از آن داشت. پیش از شروع این بخش، خاطرنشان می‌کنیم در حافظه‌های SSD ظرفیت عامل مهمی در عملکرد دستگاه محسوب می‌شود. عموما حافظه‌های با ظرفیت بیشتر سرعت خواندن و نوشتن بیشتری دارند؛ یعنی احتمالا شاهد سرعت‌های کمتری، به‌ویژه در خواندن، در مدل‌های ۱۲۸ و ۲۵۶ خواهید بود. البته ADATA سرعت‌های خواندن تمام ظرفیت‌ها را ۱،۸۰۰ مگابایت‌برثانیه و سرعت‌های نوشتن دو مدل ۵۱۲ گیگابایت و یک ترابایت را ۱،۲۰۰ مگابایت‌برثانیه اعلام کرده است.

ناگفته نماند مدل‌های ۱۲۸ و ۲۵۶ نیز روی کاغذ باید به سرعت‌های نوشتن ۶۰۰ و ۹۰۰ مگابایت‌برثانیه برسند. ما صحت این سرعت‌های اعلام شده را فقط در مدل ۵۱۲ گیگابایتی بررسی کرده‌ایم. ADATA سازنده‌ی تراشه‌های NAND اس‌ایکس ۶۰۰۰ لایت را اعلام نکرده است؛ اما با‌توجه‌به سابقه‌ی این شرکت و دیگر محصولات سری ۶۰۰۰، احتمالا باردیگر از تراشه‌های مایکرون استفاده شده است.

سرعت حافظه به نوع فایل و بلوک‌هایی که از آن ساخته شده، بستگی زیادی دارد؛ از‌این‌رو، تفاوت سرعت‌های مختلف در بنچمارک‌ها موضوع عجیبی نیست. در آزمایش نخست، فایل ۵۲/۸ گیگابایتی فیلم با فرمت MKV را از بخشی از حافظه در بخش دیگر آن کپی کردیم. در این آزمایش، موضوعاتی همچون زمان انتقال کل فایل، سرعت میانگین، نوسان و افت سرعت مطرح است:

همان‌طورکه در تصاویر نیز مشخص است، نوسان‌های سینوسی در انتقال فایل به‌چشم می‌خورد؛ یعنی سرعت پس از افت اولیه، بین مقادیر ۵۵۰ و ۹۷۰ در نوسان است. البته خاطرنشان می‌کنیم که در این بخش، حافظه‌های SATA یارای رقابت با ADATA XPG SX6200 Lite را ندارند. کنترلر RTS5763DL استفاده‌شده در SX6000 Lite از DRAM بهره نمی‌برد که باتوجه‌به طراحی آن برای محصولات اقتصادی کاملا طبیعی است. این کنترلر از NAND‌های TLC و QLC و رمز‌گذاری AES256 پشتیبانی می‌کند.

بررسی عملکرد را با آزمایش زمان لودینگ بازی آغاز می‌کنیم. مهم‌ترین برتری حافظه‌های SSD درمقایسه‌با HDD‌ها در بازی‌ها کاهش سرعت لودینگ است و تا‌کنون، تأثیری بر بخش نرخ فریم و دیگر موارد دیده نشده است. درادامه، زمان لودینگ بازی در بنچمارک FINAL FANTASY XIV: Shadowbringers را مشاهده می‌کنید:

همان‌طورکه مشاهده می‌شود، در آزمایش زمان لودینگ، SX6000 Lite عملکردی رضایت‌بخش و تقریبا نزدیک به نمونه‌های پرچم‌دار دارد. متأسفانه امکان اتصال حافظه‌های M.2 به کنسول‌های بازی نیست و گروه زیادی از گیمرها باید به نمونه‌های SATA بسنده کنند. 

لطفا پیش از آغاز بررسی نتایج بنچمارک‌ها، توضیحات کوتاه ارائه‌شده درباره‌ی اصطلاحات به‌کاررفته را مشاهده کنید:

• Seq Q32T1: انتقال ترتیبی اطلاعات چند ترد و صف اطلاعات با بلوک‌های ۱۲۸ کیلوبایتی
• 4K Q32T1: انتقال اتفاقی چند ترد و صف اطلاعات با بلوک‌های چهارکیلوبایتی
• Seq: انتقال اطلاعات به‌صورت ترتیبی با بلوک‌های یک‌مگابایتی به‌صورد تک‌ترد و تک‌صف
• 4K: انتقال اطلاعات با بلوک‌های چهارکیلوبایتی به‌صورت تک‌ترد و تک‌صف
• access time: زمانی‌که طول می‌کشد حافظه برای انتقال داده آماده شود (گاهی با نام Response Time شناخته می‌شود)
• IOPS: مخفف input/output operations per second و به‌بیان ساده، تعداد عملیات خواندن و نوشتنی که حافظه در یک ثانیه می‌تواند انجام دهد

بنچمارک CrystalDiskMark

کریستال دیسک‌مارک یکی از بنچمارک‌های معتبر و رایج برای اندازه‌گیری سرعت نوشتن و خواندن حافظه‌ها است. شرکت‌های سازنده عموما از سرعت Seq یا ترتیبی برای معرفی محصولاتشان استفاده می‌کنند که خوشبختانه ارقام به‌دست‌آمده در CrystalDiskMark با ادعای ADATA تطابق کامل داشت. کمتربودن ارقام درمقایسه‌با مدل‌‌های پرچم‌دار دور از ذهن نبود و باتوجه‌به برچسب قیمتی، منطقی به‌نظر می‌رسد. لطفا به تفاوت مدل‌های SATA و این حافظه دقت کنید.

بنچمارک HD Tune Pro

دو بخش بنچمارک و فایل بنچمارک HD Tune Pro را درکنار Access Time برای آزمایش خواندن اجرا کرده‌ایم. آزمایش File Benchmark با فایلی چهارگیگابایتی انجام می‌شود و زمان دسترسی نیز برای خواندن گزارش شده است. 

اندکی بیشتربودن زمان دسترسی درمقایسه‌با نمونه‌های بالارده‌تر چندان دور از ذهن نبود؛ ولی این اختلاف کمتر از آن است که به تجربه‌ی شما لطمه بزند. همان‌طورکه مشاهده می‌کنید، در آزمایش خواندن HD Tune Pro، حافظه‌ی SX6000 Lite نتایج نزدیکی به چهار حافظه‌ی پرچم‌دار فهرست کسب کرده است. لطفا به تفاوت نتایج بین حافظه‌های NVMe و SATA توجه کنید. در آزمایشی دیگر از این بنچمارک که با فایلی چهارگیگابایتی اجرا شد، سرعت خواندن و نوشتن ترتیبی و اتفاقی (برحسب IOPS) به قرار زیر به‌دست آمد:

در نمودارهای بنچمارک HD Tune Pro با فایل چهارگیگابایتی، طبق انتظار افت محسوسی در هیچ‌یک از سرعت‌های خواندن و نوشتن مشاهده نشد. همان‌طورکه می‌بینید، سرعت نوشتن و خواندن ترتیبی برای SX6000 Lite تقریبا نصف نمونه‌های گران‌قیمت و دوبرابر نمونه‌های SATA است. در بحث خواندن اتفاقی، پیشی‌گرفتن SU800 از SX6000 Lite به‌عنوان حافظه‌ی SATA درخورتأمل است. 

بنچمارک‌های Anvil's Storage Utilities و ATTO Disk Benchmark

بنچمارک Anvil's Storage Utilities بخش‌هایی مانند سرعت پاسخ و سرعت نوشتن و خواندن و IOPS را بررسی و درپایان با نمراتی مجموع عملکرد در بخش خواندن و نوشتن را گزارش می‌کند. نتایج زیر با درنظرگرفتن Test Size سی‌ودو گیگابایت به‌دست آمده‌اند:

بنچمارک ATTO نیز یکی دیگر از بنچمارک‌های پرکاربرد در بررسی حافظه محسوب می‌شود که با اندازه‌گیری سرعت خواندن و نوشتن برای IO‌های متنوع و زیاد به‌نوعی کارکرد حافظه در انتقال بلوک‌های دیتای مختلف را می‌سنجد. برای ملموس‌تربودن نتایج مقایسه‌ای از عملکرد ADATA XPG SX6000 Lite و ADATA XPG SX8200 Pro در این بنچمارک آورده شده است. ثابت‌ماندن سرعت در IO‌های مختلف (بیشتر از یک مگابایت) نکته‌ای مثبت محسوب می‌شود.

جمع‌بندی

سرعت رایانه‌های شخصی بستگی زیادی به نوع حافظه‌‌‌‌‌ی آن دارد؛ اما آیا الزاما SSDبودن حافظه به‌معنای سرعت بسیار زیاد آن است؟ جواب این سؤال «خیر» است؛ زیرا حافظه‌های SSD نیز خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. ADATA XPG SX6000 Lite حافظه‌ی SSD مبتنی‌بر رابط NVMe است که با وجود قیمت بیشتر درمقایسه‌با SSD‌های SATA، دو تا سه برابر سرعت بیشتری ارائه می‌کند. حافظه‌ی NVMe پایین‌رده به‌دلیل ذاتش حتی از حافظه‌ی SSD پرچم‌دار SATA نیز سریع‌تر است. اگر هزینه‌کردن برای خرید NVMe‌های پرچم‌دار برایتان امکان‌پذیر نیست؛ اما به‌دنبال سرعتی بیشتر و فراتر از نمونه‌های SATA هستید، بدون شک نمونه‌های خوش‌قیمت NVMe گزینه‌ی مناسبی خواهند بود. 

طراحی یک‌طرفه با ضخامت مناسب و هیت‌سینک اختیاری مؤلفه‌های مهم طراحی SX6000 Lite محسوب می‌شوند. سرعت‌های به‌دست‌آمده‌ی بنچمارک تطابق مناسبی با سرعت‌های اعلامی شرکت سازنده دارند؛ یعنی سرعت نوشتن در محدوده‌ی ۱،۰۰۰ تا ۱،۲۰۰ مگابایت‌برثانیه و سرعت خواندن در محدوده‌ی ۱،۷۰۰ مگابایت‌برثانیه اندازه‌گیری شده است.

در آزمایش انتقال فایل ما، نوسان‌های سینوسی زیادی به‌چشم می‌خورد که احتمالا به‌دلیل ساختار فاقد DRAM و نوع کنترلر بوده است. خوشبختانه این حافظه در ظرفیت‌های متنوع از ۱۲۸ گیگابایت تا یگ ترابایت عرضه می‌شود. XPG SX6000 Lite را بیش از آنکه تهدیدی برای NVMe‌های پرچم‌دار دانست، باید جایگزینی برای نمونه‌های SATA در نظر گرفت که با پرداخت هزینه‌ای بین حافظه‌های SATA و نمونه‌های پرچم‌دار NVMe بخش مهمی از ویژگی‌های دسته‌ی دوم را برای شما به‌ارمغان می‌آورد.