فرش‌ قرمز ‌‌ديجيتال براي بخش درمان‌

 

توسعه و پيشرفت مراقبت‌هاي پزشكي، نظارت و ارزيابي وضعيت بيماران از راه دور و دستيابي به اطلاعات درج شده در پرونده پزشكي بيماران از طريق سيستم‌هاي الكترونيكي، از مهم‌ترين دستاوردهاي كاربرد تله ‌مديسين است كه در فوريت‌هاي پزشكي از اهميت زيادي برخوردار است. در حقيقت اگر در منطقه دورافتاده‌اي امكان حضور بموقع پزشك وجود نداشته باشد، امكانات و خدماتي كه از طريق تله مديسين يا پزشكي از راه دور در اختيار پزشك قرار مي‌گيرد، امكان نجات جان بيمار را فراهم مي‌كند. راه‌اندازي بيمارستان‌هاي الكترونيك نيز يكي ديگر از مواردي است كه بتازگي در حوزه سلامت و درمان مورد توجه قرار گرفته است. شيوه ارتباطي جديد بين بيمار و مراكز درماني و امكان تصميم‌گيري مشترك بين پزشكان متخصص و گروه‌هاي پيراپزشكي و همچنين بخش‌هاي مختلف تشخيصي و درماني بيمارستان اعم از آزمايشگاه و راديولوژي از مهم‌ترين مزاياي راه‌اندازي بيمارستان‌هاي الكترونيك است كه مي‌تواند آغازگر فصل جديدي در نظام سلامت باشد. در حاشيه سومين سمپوزيوم بين‌المللي بيمارستان الكترونيك و تله مديسين كه در دانشگاه علوم پزشكي تهران برگزار شد با مهندس مصطفي بهمن آبادي، دبير اجرايي اين همايش گفت‌وگو كرده‌ايم كه در ادامه مي‌آيد.

 

در سومين سمپوزيوم بيمارستان الكترونيكي و تله مديسين، از هوش بيمارستاني به‌عنوان شعار اصلي اين سمينار صحبت شد. منظور از هوش بيمارستاني چيست؟ آيا هوش بيمارستاني زيرمجموعه‌اي از هوش مصنوعي است؟

در اصل هوش بيمارستاني، كاربرد هوش مصنوعي در مديريت بيمارستان و اداره فرآيندهاي پزشكي اعم از تشخيص و درمان است. مثلا براي اين‌كه مدير بيمارستان بتواند تصميم‌گيري درستي داشته باشد و اطلاعات را بدرستي پردازش كند، قاعدتا با توجه به حجم زياد اطلاعات موجود به تنهايي قادر نخواهد بود اين اطلاعات را مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار دهد. چون فرصت كافي براي انجام اين كار ندارد. در چنين شرايطي هوش مصنوعي علاج كار است. هوش مصنوعي اين اطلاعات را دريافت كرده، پردازش مي‌كند و نتيجه حاصل از آناليز داده‌ها را در قالب يك داشبورد بيمارستاني در اختيار مدير بيمارستان يا مركز درماني قرار مي‌دهد تا از پيشرفت‌هاي به دست آمده و كاستي‌هاي موجود مطلع شود. در زمينه تشخيص تصاوير راديولوژي نيز هوش مصنوعي مي‌تواند بسياري از محدوديت‌ها را از ميان بردارد و در زمان صرفه‌جويي كند. اگر يك سيستم اطلاعاتي مبتني بر هوش بيمارستاني داشته باشيم پزشك مي‌تواند تصاوير راديولوژي را مورد بررسي قرار دهد تا در صورت وجود مشكل به پزشك متخصص راديولوژي ارجاع داده شود. اگر حجم كار پزشك متخصص كمتر باشد وقت بيشتري را به تشخيص بيماري‌ها اختصاص مي‌دهد و در نتيجه فرآيند درمان بهتر انجام مي‌شود.

هوشمندسازي در ابعاد مختلف خدمات بهداشتي و درماني چه مزيت‌هايي براي بيماران به همراه دارد؟

قاعدتا استفاده از هوش بيمارستاني در ارائه خدمات درماني براي بيمار نيز مزيت‌هايي به همراه دارد. وقتي پزشك متخصص زمان بيشتري را به هريك از بيماران اختصاص مي‌دهد، احتمال خطا كمتر و درمان بيمار با موفقيت بيشتري همراه است.

صدور كارت هوشمند سلامت از خبر‌هاي جديد اعلام شده در حوزه درمان است كه از آن به‌عنوان يكي از زيرمجموعه‌هاي توسعه فناوري اطلاعات در عرصه بهداشت و درمان نام برده شده است. آيا كارت هوشمند مي‌تواند كليدي براي شناسايي افرادي باشد كه بر اثر سانحه در صحنه تصادف بيهوش شده‌اند و به هيچ اطلاعاتي درباره آنها دسترسي نداريم؟

بهمن‌آبادي: اگر يك سيستم اطلاعاتي مبتني بر هوش بيمارستاني داشته باشيم، حجم كار پزشك متخصص كمتر شده و مي تواند وقت بيشتري را به تشخيص بيماري‌ها اختصاص ‌‌دهد و در‌نتيجه فرآيند درمان بهتر انجام مي‌شود‌

اگر پرونده سلامت الكترونيك توسعه پيدا كند و نهادينه شود مي‌توان اميدوار بود بتوان روزي از كارت هوشمند سلامت كه عنوان يكي از ضروريات هميشه همراه افراد است به‌عنوان كليدي براي شناسايي افراد استفاده كرد. البته براي راه‌اندازي اين سيستم مشكلات و محدوديت‌هايي وجود دارد كه بايد از ميان برداشته شود. يكي از چالش‌هاي مطرح در اين زمينه، سطح دسترسي‌ها و مسائل امنيتي است كه محدوديت‌هاي بسياري ايجاد كرده است. ممكن است فردي رضايت نداشته باشد اطلاعات خصوصي او در اختيار مراكز درماني يا حتي پزشكاني غير از پزشك معالجش قرار گيرد. اگر اين فرد از مقاماتي در سطوح امنيتي باشد بحث امنيت اطلاعات اهميت بيشتري پيدا مي‌كند. با فرض اين‌كه اين محدوديت‌ها به طريقي حل شود با استفاده از كد ملي فرد كه كد شناسايي كارت هوشمند سلامت است مي‌توان به اطلاعات كاملي درباره فرد دسترسي داشت. البته محل دسترسي به اين اطلاعات متفاوت است. ممكن است سطح دسترسي براي بيمارستان‌ها تعريف شده باشد كه در اين صورت پس از مراجعه فرد به بيمارستان اين اطلاعات قابل دسترسي است يا اين‌كه ممكن است سطح دسترسي براي آمبولانس‌هاي اورژانس تعريف شده باشد. يكي از مباحثي كه در كنفرانس امسال توسط مدير عامل انجمن تله مديسين آمريكا مطرح شد اين بود كه يك آمبولانس پيش از رسيدن به مركز درماني چه كارهايي مي‌تواند براي فرد آسيب‌ديده انجام دهد. در اين صورت تشخيص و شناسايي بيمار در آمبولانس انجام شده و پيش از رسيدن به مركز درماني با آن مركز تماس گرفته مي‌شود تا تيم اورژانس از پذيرش بيمار در آن مركز درماني مطمئن شود. به اين ترتيب آمبولانس اورژانس مي‌تواند رساندن بيمار به بيمارستان را براحتي مديريت كند.

يكي از فناوري‌هاي جديد مطرح شده در زمينه شناسايي افراد، استفاده از نشانگرهاي بيولوژيكي است. به نظر شما استفاده از نشانگرهاي بيويوژيكي نظير اثر انگشت نمي‌تواند روش مناسبي براي شناسايي شخص آسيب‌ديده و سوابق پزشكي وي در صحنه تصادف باشد؟

براي دسترسي به اطلاعاتي درباره وضعيت بيمار نقطه دسترسي كه مي‌تواند در داخل آمبولانس اورژانس يا مركز درماني باشد، از اهميت بسياري برخوردار است. دسترسي به ابزارها و خدمات مبتني بر شناسايي افراد با استفاده از نشانگرهاي بيولوژيكي و تفسير اطلاعات ثبت شده از طريق حسگرها مستلزم صرف هزينه‌هاي بالايي است. امكان استفاده از اين سيستم در همه آمبولانس‌ها وجود ندارد، اما مي‌توان در سطح بيمارستان‌ها از اين ابزارها و خدمات استفاده كرد. البته بايد اين نكته را نيز مد نظر قرار داد كه در مراحل اوليه تشخيص براساس علائم و شواهدي كه بيمار بروز مي‌دهد، انجام مي‌شود و در مراحل بعدي لازم است به اطلاعات بيشتري درباره بيمار دسترسي داشته باشيم.

در صحبت‌هايتان به اين موضوع اشاره كرديد كه اجراي طرح پرونده الكترونيك سلامت و شبكه ملي سلامت از زيرساخت‌هاي اصلي ورود حوزه سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي به عرصه الكترونيك است. در اين زمينه تا چه حد موفق بوده‌ايد؟

طرح كارت ملي سلامت اخيرا راه‌اندازي شده است و بايد مدت زماني كه به‌عنوان مرحله آزمايشي در نظر گرفته شده سپري شود تا به نتيجه برسيم در اين زمينه چه كاستي‌هايي وجود دارد. اما در فضاي الكترونيك، بحث امنيت اطلاعات خيلي مهم است و بايد مشخص شود چه كساني به چه بخش از اين اطلاعات مي‌توانند دسترسي داشته باشند. در اين زمينه هنوز مشكلات و محدوديت‌هاي بسياري وجود دارد، اما شبكه ملي سلامت كه مدتي است راه‌اندازي شده در گام‌هاي اوليه است و بتدريج بايد خطاهاي موجود در آن برطرف شود تا بتوانيم به هدف نهايي پرونده الكترونيك سلامت برسيم.

چشم‌انداز آينده بيمارستان‌هاي الكترونيكي و تله مديسين را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

دبيرخانه دائمي مرتب تغييرات ايجاد شده در اين زمينه را بررسي مي‌كند و چشم‌انداز خوبي براي اين حوزه مي‌بيند. از زمان برگزاري سمپوزيوم‌هاي بين‌المللي بيمارستان‌هاي الكترونيكي و تله مديسين موج جديدي در اين راستا ايجاد شده كه براي موفقيت بايد بتوانيم هماهنگ با اين موج حركت كنيم.اگر زمينه‌اي فراهم شود تا بتوانيم توانمندي‌هاي داخلي را در اين زمينه به نمايش بگذاريم، ايجاد انگيزه مي‌شود. البته هنوز در اين زمينه در مقايسه با ديگر كشورها جايگاه خوبي نداريم كه البته منطقي است. ميان اين موضوع در كشور ما بتازگي مطرح شده است و همچنان براي اين‌كه با ديگر كشورهايي كه در اين زمينه پيشگام بوده‌اند در يك سطح قرار گيريم، راهي طولاني پيش‌رو داريم، اما اگر اينترنت داخلي يا شبكه ملي راه‌اندازي شود سرعت دسترسي به داده‌ها افزايش يافته و مشكلات موجود در اين زمينه تا حد زيادي برطرف مي‌شود. تا استانداردهاي جهاني فاصله زيادي داريم. معرفي دستاوردها انگيزه ايجاد مي‌كند و وارد شدن در فضاي رقابتي مي‌تواند تضمين‌كننده پيشرفت ما باشد. اگر با اين ديد راه را ادامه دهيم چشم‌انداز خوبي داريم.





تاريخ : پنج شنبه 23 آذر 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |