زانو؛ عضوي حساس و چند منظوره

 زانو عضوي چندمنظوره از بدن است و نقش‌هاي گوناگوني را در حالت‌هاي حركتي و ايستايي بدن به عهده دارد. اين عضو در واقع يك مفصل است كه نقش تكيه‌گاه را نيز براي بدن بازي مي‌كند؛ تكيه‌گاهي استوار و در عين حال حساس. در مقام تكيه گاه در تمامي حالت‌هاي ايستايي و حركتي مانند ايستادن، خم و راست‌شدن، راه‌رفتن و دويدن بخوبي انجام وظيفه مي‌كند و در مقام مفصل هرگاه لازم باشد با امكاني كه در حركت‌هاي خفيف چرخشي به داخل و خارج دارد، فعاليت‌هاي فوق را ممكن مي‌سازد.

اجزاي تشكيل‌دهنده زانو

استخوان‌ها: مفصل زانو در اصل از بخش‌هاي انتهايي استخوان‌هاي ران و استخوان درشت‌ني و نيز استخوان سومي به نام كشكك تشكيل مي‌شود.

استخوان ران در انتهاي پاييني خود دو برجستگي دارد و انتهاي بالايي استخوان درشت ني در شيار بين اين دو برجستگي قرار مي‌گيرد و مي‌لغزد. استخوان كشكك در فضاي پيشاني محل اتصال استخوان‌هاي ران و درشت ني مستقر مي‌شود.

غضروف: غضروف ماده‌اي لغزنده و منعطف است كه سطوح استخوان‌ها را در ناحيه زانو، يعني در ناحيه اتصال اين استخوان‌ها به هم، مي‌پوشاند و علاوه بر تسهيل حركت استخوان‌ها روي هم از آسيب‌ديدگي و سايش سطوح آنها پيشگيري و نيز ضربات واردشده به زانو را جذب و از آسيب‌ديدگي ناشي از اين ضربات جلوگيري مي‌كند.

رباط : چهار رباط در تشكيل ساختمان مفصل زانو شركت دارند كه وظيفه شان اتصال استخوان‌هاي مفصل و نگه داشتن آنها در كنار هم است. اين رباط‌ها به دو دسته دوتايي تقسيم مي‌شوند: دو تا از آنها در دو طرف زانو مانع از حركت جانبي بيش از حد زانو مي‌شود.

اين رباط‌ها به MCL و LCL معروفند. دو رباط ديگر كه بسيار معروفند و ما را به ياد ورزشكاران حرفه‌اي بويژه فوتباليست‌ها مي‌اندازند، رباط‌هاي صليبي هستند. اين رباط‌ها كه بين استخوان‌هاي ران و درشت‌ني قرار دارند، به قدامي (ACL) و خلفي (PCL) معروفند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

رباط قدامي مانع لغزش بيش از حد استخوان درشت‌ني روي استخوان ران به طرف جلو مي‌شود. رباط خلفي هم از همين لغزش بيش از حد البته به سمت عقب جلوگيري مي‌كند.

تاندون (زردپي)‌: تاندون‌ها نيز مانند رباط‌ها وظيفه اتصال را به عهده دارند اما تفاوت‌شان اين است كه تاندون‌ها ماهيچه‌ها را به استخوان‌هاوصل مي‌كنند. تاندون زانو كه به تاندون كشككي نيز معروف است طولاني‌ترين تاندون بدن بوده و ماهيچه چهارسر ران، يا همان ماهيچه جلو ران‌ را به استخوان كشكك و پس از آن به استخوان درشت‌ني متصل مي‌كند. ماهيچه چهار سر ران به كمك اين تاندون وظيفه خود يعني باز كردن زانو را بدرستي انجام مي‌دهد.

مينيسك‌ : مينيسك‌ها در واقع رباط‌هايي هستند كه در فضاي ميان استخوان ران و درشت‌ني قرار مي‌گيرند و علاوه بر توزيع نيروي وارد به استخوان‌هاي زانو در سطحي گسترده، به پايداري زانو نيز كمك مي‌كنند.توجه داشته باشيد كه توزيع نيرو وظيفه بسيار مهمي است، زيرا اگر اين عمل انجام نشود، نيرو در يك نقطه متمركز وارد مي‌آيد و به مرور سبب از بين‌رفتن غضروف‌ها و در نتيجه سايش استخوان‌ها روي هم مي‌شود.

بورس: بورس كيسه‌اي است كوچك كه در خود مايعي را نگه مي‌دارد كه وظيفه‌اش تسهيل حركت زانو است.

ماهيچه: دو ماهيچه در حركت زانو نقش اصلي را بازي مي‌كنند. ماهيچه چهارسر ران كه وظيفه‌اش بازكردن زانو است و ماهيچه‌هاي همسترينگ كه پشت ساق و ران قرار دارند و وظيفه خم‌كردن زانو برعهده آنهاست.





تاريخ : شنبه 2 دی 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |