هيماليا در معرض خطر زلزله‌هاي بزرگ

 در نشست هفتگي انجمن ژئوفيزيك آمريكا در سانفرانسيسكو، موضوعات مختلفي مطرح شد كه در اين ميان چند مقاله مربوط به پيش‌بيني زلزله‌هاي بزرگ در هيماليا و شمال غربي اقيانوس آرام از همه بيشتر جلب توجه مي‌كرد. نشست پاييزه انجمن ژئوفيزيك آمريكا بزرگ‌ترين كنفرانس ژئوفيزيك در سراسر جهان است كه در آن بيش از 20 هزار نفر شامل دانشمندان زمين‌شناس و فضا‌شناس، معلمان، دانشجويان و ديگر رهبران عرصه جغرافيا شركت مي‌كنند. اين، چهل و پنجمين نشست پاييزه انجمن مذكور بود كه در مركز همايش‌هاي ماسكون سانفرانسيسكو برگزار شد.

 

يك زلزله بزرگ در هيماليا

دامنه‌هاي هيماليا بر اثر برخورد صفحات زمين در شبه‌قاره هند و آسيا به وجود آمده و تا به امروز فعال باقي مانده است. دانشمندان در گذشته به اين نتيجه رسيده بودند كه صفحات تكتونيكي هند در برخي زمان‌ها به زيرصفحات تكتونيكي آسيا لغزيده است. اكنون دانشمندان در حال مطالعه پيچيدگي‌هاي اين منطقه برخورد، بخصوص گسلي كه اين دو صفحه تكتونيكي را از هم جدا مي‌كند ـ يعني گسل MHT ـ با جزئيات بسيار بيشتري هستند. مشاهدات قبلي نشان مي‌داد يك گسل نسبتا يكنواخت كه چند درجه به سمت شمال متمايل شده در اين منطقه وجود دارد.نتايج اخير حاكي از آن بود كه يك رانش رو به پايين به آرامي و به سمت شمال اتفاق افتاده است. اما همچنين مشخص شد بخشي از اين رانش با شيب محوري بيشتري معادل 15 درجه رو به پايين اتفاق افتاده است. چنين سطح شيبداري مي‌توانست فرضيه‌ وقوع زلزله‌هاي بزرگ در هيماليا را به واقعيت نزديك كند. گرچه كالدول تاكيد كرد تحقيقات او روي تصويربرداري از گسل و نه به خاطر پيش‌بيني زلزله متمركز بوده، اما خاطرنشان كرد گسل MHT به لحاظ تاريخي و هر چند صد سال يكبار مسبب زلزله‌هايي با قدرت 8 تا 9 درجه در مقياس ريشتر بوده است. كالدول مي‌گويد: مشاهدات ما مي‌تواند در پيش‌بيني قدرت زلزله‌هاي احتمالي به ما كمك كند. تصاوير گرفته شده حاكي از آن است كه محل شيب كمي دورتر از جايي كه قبلا در شمال اقيانوس آرام تصور مي‌شد، قرار دارد و مي‌تواند به وقوع زلزله‌اي با قدرتي بيشتر از تخمين‌هاي قبلي و در نتيجه از‌هم‌گسيختگي بسيار بيشتري در سطح زمين منجر شود. سيمون كلمپرر، پروفسور ژئوفيزيك و مشاور كالول مي‌گويد: بتازگي بررسي ماگما (گدازه) و آبي كه در اطراف گسل MHT يافت شده نشان مي‌دهد در صورت وقوع زلزله، بخش‌هايي از گسل‌راندگي دچار از‌هم‌گسيختگي مي‌شود. محققان معتقدند اين از‌هم‌گسيختگي به سمت پايين و به طرف پوسته زمين باشد. اين مطالعات به اين لحاظ حائز اهميت است كه مي‌توان بر اساس آنها خطرات احتمالي ناشي از وقوع زلزله را ارزيابي كرده و طرح‌هايي براي زمان بحران در شهرهاي بسيار پرجمعيت اين منطقه برنامه‌ريزي كرد.





تاريخ : چهار شنبه 6 دی 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |