شاید برای شما هم پیش آمده باشد که گاهی به میزان خالی رم سیستم تان نگاهی انداخته و حسابی مضطرب شده باشید. ویندوز، لینوکس، اندروید و دیگر سیستم عامل ها RAM بسیار زیادی مصرف می کنند؟ نگران نباشید! سیستم عامل های جدید از رم برای کش فایل استفاده می کنند تا سرعت را بالا ببرند. لذا تا زمانی که کامپیوتر شما به خوبی کار می کند، جایی برای نگرانی وجود ندارد. اگر چه برای آنهایی که گذشته را با یاد می آورند، کامپیوترهای شان همیشه گرسنه مقدار بیشتری رم بودند، لذا این موضوع کمی غیرقابل درک است. اما مصرف میزان بالای RAM اغلب به این معنی است که رم کامپیوترتان به خوبی استفاده می شود. و RAM خالی یعنی اینکه رم در حال هدر رفتن و تلف شدن است. اما بگذارید برای درک بهتر داستان، در ادامه مطلب کمی بیشتر به جزئیات بپردازیم.

استفاده زیاد حافظه خوب در مقابل استفاده زیاد حافظه بد

اول از همه اینکه استفاده زیاد از حافظه، اغلب اوقات چیز خوبی است. مگر اینکه کامپیوتر شما خیلی کُند شده باشد، پس در این صورت استفاده زیاد از حافظه دسترسی تصادفی (RAM) چیز خوبی نیست. اگر رم سیستم شما پر باشد، کامپیوتر کُند باشد و چراغ مربوط به هارد دیسک مرتبا در حال چشمک زدن باشد، نشان دهنده این است کامپیوتر در حال مبادله اطلاعات با دیسک است. یعنی اینکه کامپیوتر علی رغم سرعت بسیار پایین دسترسی به اطلاعات روی هارد دیسک، در حال استفاده از آن است. دلیل این امر هم تنها می تواند پر شدن و سر ریز حافظه (رم) سیستم باشد. اگر چنین اتفاقی بیافتد مشخص است کامپیوتر به RAM بیشتری نیاز دارد. یا اینکه باید برای مصرف کمتر حافظه فکری بکنید. مانند اینکه برنامه های حافظه خور و پر مصرف را ببندید. و این مطمئنا برای یک کاربر مورد جالب و قابل قبولی نیست. به هر حال تفاوت کاملا آشکاری میان این دو موقعیت وجود دارد: اینکه کامپیوتر شما به خوبی کار نمی کند و حالت دیگر که عمومیت بیشتری دارد و کامپیوتر به نظر می رسد کاملا خوب کار می کند، اما تنها پیغام خطایی در مورد میزان رم مصرفی توسط معدودی از برنامه ها به نمایش در می اید.

Disk Caching

اگر از ویندوز ایکس پی روی سیستم تان استفاده کرده باشید، حتما متوجه شده اید که حتی در حالت استراحت سیستم هم، چند صد مگابایت از حافظه اشغال شده است. وقتی سراغ ویندوز 7 بروید میزان حافظه اشغال شده در حالت استراحت سیستم به چند گیگابایت می رسد. خب، این تفاوت برای چیست؟ آیا ویندوز ایکس پی سیستم عامل سبک تر و سریعتری است؟ آیا سیستم عامل های مدرن باد کرده اند و حافظه سیستم را هدر می دهند؟ دقیقا این طور نیست. اکنون میزان رم روی سیستم ها بسیار بیشتر از وقتی است که ویندوز ایکس پی تازه ظهور کرده بود و پرچمدار دنیای سیستم عامل ها بود. و البته سیستم عامل های مدرن هم مزیت های بیشتری نسبت به آن دارند. سیستم عامل های جدید به شکل بهینه تری از رم کامپوتر به عنوان یک کش یا محل نگهداری موقت برای فایل های دستیابی منظم و داده های برنامه ها استفاده می کنند. در ویندوز این قابلیت به عنوان SuperFetch شناخته می شود که در ویندوز ویستا معرفی شد. SuperFetch برنامه هایی را که استفاده می کنید کنترل کرده و فایل های مربوط به اپلیکیشن هایی پرمصرف را به همراه لایبراری ها و اطلاعات ضروری شان در رم کامپیوتر نگهداری می کند. هنگامی شما یک برنامه را باز می کنید، ویندوز برای فایل های ضروری به جای هارد دیسک، سراغ رم می رود. لذا لود کردن برنامه با سرعت بسیار بیشتری انجام می شود. این کار به طور معمول باعث می شود کامپیوتر شما سریع تر شده و به شکل بهتری به تقاضاهای تان پاسخ دهد. البته این امکان تنها مختص ویندوز نیست. کاربران لینوکس هم حتما متوجه شده اند که کامپیوترشان از سیستم مشابه ای برای کش کردن فایل ها از هارد به درون رم بهره می برد. البته بسیاری از برنامه های مانیتور میزان مصرف منابع سیستم، همچون GNOME System Monitor میزان رم مصرف شده توسط کش را از کاربر پنهان می کنند، لذا کاربران معمولا متوجه این بخش داستان نمی شوند.

مرورگرها و دیگر نرم افزارها

در خصوص مرورگرها و دیگر اپلیکیشن ها هم، همین اتفاق تکرار می شود و آنها کش خودشان را دارند. برای مثال، اگر به مرورگری مانند فایرفاکس توجه کنید، می بینید که از مقدار بسیار زیادی رم استفاده می کند که ضرورتا چیز بدی نیست. اگر روی سیستم تان مقدار زیادی رم دارید، خوب است که فایرفاکس از آن استفاده کند. با کش شدن صفحات وبی که باز می کنید در رم کامپیوتر، فایرفاکس می تواند سرعت لود آنها را افزایش دهد و استفاده از دکمه Back و Forward را بسیار سریع تر کند. البته چندان نباید نگران سواستفاده فایرفاکس از رم کامپیوترتان باشید، زیرا این برنامه به صورت خودکار اندازه بهینه کش را بر اساس میزان رم کامپیوتر سنجیده و مورد استفاده قرار می دهد. اگرچه فایرفاکس به طور تاریخی دچار مشکل هدردهی رم و برخی ایرادهای دیگر است، اما طرح اولیه به همان شکلی است که گفتیم. و البته برای موزیلا هم منطقی به نظر نمی رسد که مطرف رم فایرفاکس را به کمتر از ۵۰ مگابایت کاهش دهد، زیرا کامپیوترهای امروزی از میزان رم بسیار بیشتری بهره می برند که می تواند برای افزایش سرعت وبگردی کاملا مفید باشد. و دیگر نرم افزارها هم همین داستان را دنبال می کنند. برنامه های با مصرف بالای رم، احتمالا به جای هدر دادن آن، استفاده بهینه ای از حافظه دارند و به بهبود تجربه کاربری شما کمک می کنند.

چرا رم خالی بلا استفاده است

احتمالا تا به اینجا پذیرفته اید که استفاده از رم به عنوان کش عالی است، اما شاید چندان راضی نباشید که فایل های برنامه ها و دیگر اطلاعات سیستم رم شما را به اشغال خود در آورند. لذا ممکن است بخواهید رم را خالی کنید و برنامه ها همان هنگام باز شدن به طور کامل لود شوند. و به جای اینکه سیستم عامل و برنامه ها درباره بهترین کاربرد رم تصمیم گیری کنند، این شما باشید که انتخاب نمایید بهتر است حافظه برای چه کاری استفاده شود.اگر چه این موضوع اصلا اهمیتی ندارد. خواه رم شما پر از فایل های کش باشد یا کاملا خالی باشد، تمام آن برای برنامه هایی که به آن نیاز دارند، قابل استفاده خواهد بود. داده های کش شده روی رم در درجه اهمیت پایین رده بندی می شوند و به محض اینکه حافظه برای چیزی مهمتر مورد نیاز باشد، سریعا حذف می شوند. به دلیل اینکه این داده ها می توانند در صورت ضرورت، سریعا دور ریخته شوند، لذا استفاده از رم برای کش کردن اطلاعات معمولا ایرادی پیش نمی آورد. البته یکی از ایرادها این است که افرادی با موضوع آشنایی ندارند، سردرگم خواهند شد. خالی کردن رم ضرورت و کاربردی ندارد. برای کامپیوتر نوشتن اطلاعات روی رم خالی سریع تر از رم پر شده با داده های کش نیست، یا اینکه رم خالی انرژی کمتری مصرف نمی کند. در حقیقت هنگامی برنامه ای را باز می کنید که فایل کش آن درون رم ذخیره شده باشد، نرم افزار مورد نظر بسیار سریع تر از زمانی باز می شود که رم را خالی کرده باشید. به همین دلیل است که استفاده از اپلیکیشن هایی چون Task killer در اندروید اصلا ایده خوبی نیست. همچنین نباید چندان نگران پر شدن رم کامپیوترتان باشید. و البته این می تواند دلیل خوبی باشد که ویندوز ایکس پی سیستم عامل مناسبی برای سخت افزارهای امروزی نیست، زیرا استفاده آن از رم نسبت به ویندوز سون کارایی کمتری دارد و این مورد مناسبی برای کامپیوترهای جدید با میزان بالای رم نیست.