درخشش صاعقه

جنگنده شکاری صاعقه از کلاس هواپیماهای دو سکانه بوده و از جمله فناوری‌های پیچیده و پیشرفته این جنگنده کاملا بومی، می‌توان به ارتقاء و بهینه‌سازی سیستم اویونیک و تسلیحاتی هواپیما در سطح SRII، بومی‌سازی اقلام وندور مکانیکی و هیدرولیکی اشاره کرد که با تلاش بی وقفه و مشترک متخصصان هوشمند و افتخار آفرین سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح وابسته به وزارت دفاع و نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به منصه ظهور رسیده است.

جنگنده شکاری صاعقه در شهریور 85 با پرواز موفق در رزمایش ضربت ذوالفقار رسما به ناوگان هوایی ارتش پیوست اما نخستین اسکادران تخصصی آن در اسفند 1388 در پایگاه دوم شکاری تبریز تشکیل شد.

یکی از ویژگی‌های مهم جنگنده صاعقه، پشتیبانی نزدیک هوایی است و این جنگنده می‌تواند انواع راکت، بمب و موشک را با موفقیت حمل و شلیک کند.

صاعقه همچنین مجهز به سیستم راداری پیشرفته‌ای است و در طول سال‌های گذشته توانسته است با صد‌ها سورتی پرواز و انجام عملیات های رزمی در رزمایش‌های مختلف، کارآمدی خود را در نبردهای هوایی به نمایش بگذارد.

تعداد قابل توجهی از این جنگنده در طول سالهای اخیر توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تولید و در اختیار نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است.

* قاهر 313 دروازه ورود ایران به دنیای پنهانکاران

رونمایی از طرح جنگنده بومی قاهر 313 در نخستین ساعات صبح 14 بهمن ماه سال گذشته را می‌توان مهم‌ترین خبر صنعت هوانوردی ایران در سال‌های اخیر دانست؛ موضوعی که به خودی خود از گام بلند صنعت هوانوردی ایران برای شکستن مرزهای پیشین خود خبر می‌داد.

قاهر جنگنده نسبتا ریزنقشی است تک موتوره، بدون دم افقی و دارای کاناردهای (پیش‌بال‌های) بزرگ که کمی جلوتر از بال نسبتا کوچک جنگنده، جای گرفته‌اند.

بال هواپیما در وضعیتی تقریبا هم تراز با کاناراد در دو سوم عقب بدنه جای گرفته و شاید مهم‌ترین چیزی که در نخستین نگاه نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند، شکستگی قسمت جلویی بال از نقطه‌ای حدودا موازی با لبه کانارادهاست.

استفاده از این پیکره‌بندی بال در عرف طراحی در مقابل فدا کردن قسمتی از نیروی برای هواپیما به ثبات جانبی آن کمک می‌کند. البته این موضوع تعداد جایگاه جنگ‌افزارهای خارجی را نیز محدود می‌کند.

هواپیما سطوح متحرک زیادی ندارد و در واقع بجز سطوح متحرک منفرد بال‌ها، کاناراد ثابت هواپیما نیز سطوح متحرک خاص خود را دارد.

این هواپیما به دو دم عمودی بزرگ اما باریک مجهز است که با زاویه حدودی 30 درجه (کمتر یا بیشتر) نسبت به خط عمودی روی بدنه جای گرفته‌اند.

هواپیما به وضوح نیم رخی باریک دارد که تلاش شده خصوصیات پنهان‌کاری در آن رعایت شود. طرح شکستگی‌های زاویه‌دار روی بدنه و دماغه نشانگر همین موضوع هستند.

این جنگنده فوق‌پیشرفته با قابلیت‌ها و ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای است که آن را با آخرین فناوری‌ها و دستاوردهای نوین جهان در این عرصه، همطراز کرده است، می‌تواند تمام نیازمندی‌های نیروهای مسلح ایران را در صحنه نبرد هوایی پاسخ‌گو باشد.

سطح مقطع راداری بسیار کم، قابلیت انجام عملیات پرواز در ارتفاع پست، توانایی حمل تسلیحات پیشرفته بومی، بهره‌برداری از مواد پیشرفته در ساخت هواپیما و سیستم‌های الکترواویونیک، قابلیت نشست و برخاست با طول و باند کوتاه و نیز نگهداری آسان و سریع از دیگر ویژگی‌های پیشرفته قاهر 313 است.

* مسافرت با هواپیمای ایران140

این هواپیمای52 نفره توربوپراب که سرعت آن 570 کیلومتر در ساعت است، از نوع بال بالا بوده و دارای قابلیت نشست و برخاست در انواع شرایط جوی و فرودگاه های کوچک است.

در حالی که در دنیا تعداد انگشت شماری از کشورها، توان ساخت هواپیمای مسافربری را دارند، ایران با تلاش محققان وزارت دفاع در جرگه سازندگان هواپیماهای مسافربری قرار گرفته که هواپیمای «ایران 140» از جمله آنهاست.

این هواپیما در حال حاضر در خط‌وط پروازی مسافر جابه‌جا می‌کند و تعدادی نیز در خط تولید است.

هواپیمای «ایران 140» در واقع نسل جدیدی از هواپیماهاست که تکنولوژی آن مربوط به سال 2000 میلادی به بعد است.

اگرچه این هواپیما برای استفاده در خطوط پروازی مسافربری بکار می رود اما نمونه های گشت دریایی آن نیز برای حراست از مرزهای آبی کشورمان در حال ساخت است.

از آنجا که الزامات پرواز هواپیمای ایران 140 در خطوط تجاری، آموزش خلبانان این هواپیما با شبیه‌ساز است، متخصصان مجرب، زبده و کارآمد شرکت صنایع هواپیماسازی ایران «هسا» وابسته به سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع با تلاش بی‌وقفه و با وجود تحریم‌های بین‌المللی اقدام به طراحی و ساخت این سامانه پیچیده کردند.

دانش و فناوری طراحی و ساخت این شبیه‌ساز کاملاً بومی است و تمامی الزامات و استانداردهای بین‌المللی در ساخت آن رعایت شده و جمهوری اسلامی ایران تنها طراح و سازنده شبیه‌سازهای پروازی کاملا متحرک با فناوری بومی در منطقه خاورمیانه و جزو چند کشور محدود، صاحب این فناوری در دنیا محسوب می‌شود.

این شبیه‌ساز دارای سیستم حرکتی کامل 6 درجه آزادی، سیستم تصویری گسترده و کابین واقعی است و شبیه‌سازی تمامی سیستم‌های هواپیما و شرایط پروازی و آموزش خلبانان در مواجهه با شرایط اضطراری و بحرانی از ویژگی‌ این شبیه‌ساز به شمار می‌رود.

شبیه‌ساز مذکور، نخستین شبیه‌ساز استاندارد در نوع خود محسوب می‌شود که گواهینامه کیفیت و بهره‌برداری از سازمان هواپیمایی کشوری جمهوری اسلامی ایران را دریافت کرده است.

امکان آموزش مراحل قبل، حین و بعد از پرواز در کلیه شرایط آب و هوایی و ساعات شبانه‌روز، دارای کنسول استاد پیشرفته با قابلیت کنترل کامل شبیه‌ساز، با امکان ترسیم مسیر پرواز و قراردادن هواپیما در هر فاصله از باند در فاز فرود، استفاده از سیستم‌ها و نمایشگرهای واقعی هواپیما و امکان ارزیابی، تست و گزارش‌گیری شبیه‌ساز بصورت کاملاً خودکار از دیگر ویژگی‌ این سامانه است.

شبیه ساز هواپیمای ایران 140

از نظر تجاری در حال حاضر هر ساعت پرواز با سامانه شبیه ساز در اروپا 1400 یورو و در برخی کشورها حداقل 550 دلار است که با طراحی و ساخت این سامانه علاوه بر صرفه‌جویی قابل ملاحظه ارزی، درآمد و سودآوری نیز دارد.

شرکت هسا به عنوان قطب طراحی شبیه‌ساز هواگردها در کشور با سابقه طولانی در حوزه شبیه سازها و بهره‌برداری از تجارب پیشکسوتان، مشاوران و متخصصان، شبکه‌ای قوی از همکاران را در این حوزه ایجاد کرده است که قادرند انواع شبیه‌سازها را با تکیه با نبوغ ذاتی، دانش و فناوری بومی طراحی و تولید کنند.

* قطب اورهال و نگهداری هواپیما در منطقه

علاوه بر طراحی و ساخت هواپیما، جمهوری اسلامی ایران امروز به عنوان قطب اورهال، تعمیر و نگهداری انواع هواپیماها در منطقه محسوب می‌شود.

توانایی انجام تعمیرات اساسی هواپیماهای F14 ،707،747،F27 و موتورهای آن شامل:TF30،JT3D،GT9D،DART، تعمیرات اساسی موتور هواپیمایF5 و فالکن CF700، تعمیرات اساسی قطعات و سامانه ها از جمله ارابه فرود هواپیماهای C130،F4 و F5 و همچنین بازسازی و نوسازی بخش گسترده ای از دستگاه های آزمایش22 ازجمله توانمندی های وزارت دفاع در حوزه تعمیر و نگهداری است.

* تجهیز جنگنده‌ها به موشک‌های 200 کیلومتری

استفاده از موشک‌های کروز دریایی در جنگنده‌ها و بالگردهای رزمی ازجمله تکنیک‌هایی است که برای مقابله با تهدیدات دریایی دشمن، همواره مد نظر فرماندهان و متخصصان صنعت دفاعی کشورمان بوده که برای نمونه، می‌توان به پروژه «قائم» اشاره کرد که به تجهیز جنگنده‌های ارتش به موشک‌های 120 کیلومتری هوا به سطح «نور» اختصاص داشت.

موشک نور یکی از مشهورترین و پرتیراژترین موشکهای کروز دریایی است که در بیشتر رزمایش‌های دریایی ارتش و سپاه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این موشک می تواند به صورت زمین پایه، دریاپایه و هواپایه علیه اهداف شناوری، سکوهای نفتی و مواضع دریایی دشمن بکار گرفته شود.

31 مردادماه سال 90 و همزمان با روز صنعت دفاعی بود که موشک 200 کیلومتری کروز «قادر» با حضور رییس جمهور رونمایی شد اما در همان ابتدای کار، رسانه‌های غربی با جوسازی‌های خبری اعلام کردند تولید این موشک توسط ایران صحت نداشته و ایرانی‌ها تنها یک نمونه از مدل خارجی آن را در اختیار دارند.

مدتی نگذشت که وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بیش از 20 فروند از موشک‌های جدید قادر را تحویل نیروهای دریایی سپاه و ارتش داد تا نشان دهد جمهوری اسلامی ایران نه تنها توان طراحی و ساخت این موشک را دارد، بلکه تولید انبوه آن نیز در کمترین مدت زمان پس از رونمایی، انجام گرفته است.

انتشار تصاویر شلیک موشک قادر از عمق سواحل کشور علیه اهداف سطحی و شناوری نیز نشان‌دهنده اطمینان به برد بالای این موشک و همچنین سامانه‌های هدف گیری آن بود.

در مراسم تحویل سامانه‌های موشکی قادر به نیروهای مسلح، وزیر دفاع گفت که این موشک نیز همچون نمونه قبلی آن، قابلیت شلیک در سه وضعیت زمین پایه (ساحلی)، دریاپایه (شناوری) و هواپایه را دارد.

سامانه خلبان خودکار دیجیتال، سامانه ناوبری با دقت بالا، امکان برنامه ریزی موشک قبل از شلیک، امکان هدفگیری اهداف با سطح مقطع راداری پایین، رادار پیشرفته با قابلیت مقابله با جنگ الکترونیک، آماده سازی و واکنش سریع موشک برای حمله به هدف و توانایی ضربه زدن به اهداف ساحلی علاوه بر هدفهای شناوری ازجمله توانمندی هایی است که در موشک کروز قادر لحاظ شده است.

حالا بعد از بکارگیری موشک‌های قادر در رزمایش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های دریایی که توانمندی این موشک و شلیک آن از روی لانچرهای ساحلی و شناوری را نشان می‌داد، نمایش نمونه هواپایه موشک قادر در رژه 29 فروردین‌ماه امسال نشان می‌دهد پروژه نصب این موشک بر روی پرنده‌های رزمی نیروهای مسلح با موفقیت صورت گرفته و حالا باید شاهد تجهیز جنگنده ها و بالگردهای رزمی به موشک‌های 200 کیلومتری دریایی باشیم؛ امکانی که موجب افزایش توان و قدرتمندی دستان بلند نیروهای مسلح در عرصه مقابله با تهدیدات دریایی خواهد شد.

یکی دیگر از ویژگی‌های بکارگیری موشک قادر بر روی شناورها و یا جنگنده‌ها و بالگردها این است که با توجه به برد زیاد این موشک، می‌توان سامانه‌های پرتابگر آن را در محدوده‌ای دورتر از شناورهای دشمن نگه داشت و از طرف دیگر موجب کاهش منطقه امن برای حرکت ناوهای متخاصم خواهد شد که این امر یعنی دورایستایی شناورهای دشمن، آسیب پذیری آنها را نیز بیشتر خواهد کرد.

این پروژه در کنار سامانه موشکی هوا به هوای فکور (با قابلیت شلیک از جنگنده اف14)، دو مورد از دستاوردهای هواپایه‌ای است که در رژه 29 فروردین برای اولین بار به نمایش درآمدند.

* کرار؛ اولین پهپاد بمب افکن ایرانی

جمهوری اسلامی ایران در طول سالهای اخیر با سرمایه‌گذاری مناسب در حوزه طراحی و ساخت هواپیماهای بدون سرنشین توانسته است خود را به عنوان قدرت برتر منطقه در این حوزه معرفی کند؛ حوزه ای که امروز در ارتش های مدرن و پیشرفته جهان یکی از ستون های مهم رزمی به شمار می‌رود.

اگرچه در آخرین سالهای جنگ تحمیلی نیز رزمندگان اسلام توانسته بودند از برخی هواپیماهای بدون سرنشین خود برای شناسایی مواضع دشمن استفاده کنند، اما امروز این پهپادها می توانند با مداوت پروازی بالا، برد بلند و استفاده از مهمات و سامانه های موشکی مخصوص خود، نیازهای بیشتری را در نیروهای مسلح برطرف سازند.

اینها در حالیست که عرصه پهپادی یکی از حوزه‌هایی است که می‌توان گفت ما در طول سال‌های پس از انقلاب به صورت کامل در آن تحریم بودیم.

هواپیمای بدون سرنشین کرار که در تابستان 1389 رونمایی شد اولین پهپاد ایرانی است که مأموریت آفندی در طراحی آن لحاظ شد.

صنعت دفاعی کشور از چندین سال پیش و پس از رسیدن بلوغ طراحی در پهپادهای کوچک و متوسط شناسایی اقدام به طراحی و ساخت بدون سرنشین های بزرگتر، دوربردتر و با قابلیت های جدید کردند.

کرار یکی از این پهپادها است که در نمونه های مختلفی طراحی گردیده. از هدف پرنده سریع(برای آزمایش سامانه های موشکی) گرفته تا اجرای عملیات ضربتی در عمق خاک دشمن در زمره مأموریت های این گونه های مختلف است.

مشخصات اعلام شده این پرنده شامل برد 1000 کیلومتر، سرعت حدود 900 کیلومتر بر ساعت، محموله قابل حمل حدود 500 کیلوگرم و سقف پرواز حدود 25هزار تا 40هزار پا(7500 تا 12000 متر) در نمونه های مختلف است.

روش بکارگیری این نمونه از کرار به صورت پرتاب از روی پرتابگر با یک پیشران راکتی است که پس از اتمام انرژی آن رها شده و موتور جت خود پرنده روشن می شود. پس از اتمام مأموریت نیز با رسیدن به منطقه خودی چترهای تعبیه شده باز و بالشتک هوا در زیر پرنده فعال شده و عمل فرود انجام می شود.

* حماسه؛ پهپاد پنهانکار

در اختتامیه همایش شهدای وزارت دفاع در سال جاری بود که جدیدترین هواپیمای بدون سرنشین ساخت ایران با نام «حماسه» توسط وزیر دفاع رونمایی شد.

این پهپاد آخرین نمونه از هواپیماهای بدون سرنشین بومی است که مداومت پروازی بالا و ارتفاع آن این هواپیما را از دیگر پهپادهای کشور متفاوت کرده است.

سردار احمد وحیدی وزیر دفاع در حاشیه رونمایی این پهپاد با حضور در جمع خبرنگاران گفت: این پهپاد به دست متخصصان صنعت دفاعی ساخته شده است و می‌تواند سه مأموریت مراقبت، شناسایی و حمله با موشک و راکت را به صورت همزمان انجام دهد.

وزیر دفاع افزود: این هواپیما با قابلیت رادارگریزی می‌تواند از شناسایی شدن توسط دشمن جلوگیری کند.