تبادل لینک هوشمند باتری ها در اندازه های گوناگون به عنوان وسیله ای مهم و حساس برای تامین انرژی در بخش های مختلف زندگی انسان به کار می روند. شاید باتری های قلمی که به عنوان مثال در کنترل تلویزیون ها قرار دارند را بتوان به عنوان ملموس ترین نمونه برای فعالیت های این وسیله نام برد و پس از آن باتری های تلفن های همراه و یا باتری های بزرگی که در خودرو ها به منظور تامین بخشی از انرژی الکتریکی به کار می روند را نیز به این فهرست اضافه کرد.
اما در حوزه دفاعی نیز باتری ها حضوری پررنگ داشته و این حضور در قرن جدید بسیار پررنگ تر شده است و خوب است که بدانید، در این زمینه نیز کشورمان از معدود کشورهای تقریبا خودکفا محسوب می شود.
اما در حوزه دفاعی نیز باتری ها حضوری پررنگ داشته و این حضور در قرن جدید بسیار پررنگ تر شده است و خوب است که بدانید، در این زمینه نیز کشورمان از معدود کشورهای تقریبا خودکفا محسوب می شود.
در عرصه نظامی تامین انرژی الکتریکی برای سامانه های رادیویی، ایجاد روشنایی، تامین نیرو در سامانه های اپتیکی موشکهایی مثل تاو و یا سری موشکهای دوش پرتاب و یا باطری های تامین کننده انرژی زیردریایی ها از جمله استفاده های اصلی از باتری ها در حوزه های مذکور است.
باتری در زبان ساده وسیله ای است که انرژی آزاد شده از یک فعل و انفعال شیمیایی را به انرژی الکتریکی بدل می کند. در مدل های قدیمی تر باتری ها از ماده "روی" با نشانه شیمیایی "Zinc" استفاده می شده است. بسیاری از باتری های امروزی نیز از این ماده به همراه "کربن" و یا "مس" برای انجام واکنش و تولید انرژی استفاده می کنند.
در دهه های قبل، در حوزه های نظامی و با توجه به نیاز به انرژی بالا از باتری های بزرگی استفاده می شد که این باتری ها بسیار بزرگ و سنگین بوده و در عین حال قابلیت شارژ مجدد را نیز نداشتند. این مسئله باعث می شد که بسیاری از ارتش های جهان سالانه هزینه های هنگفتی را به منظور ساخت و خرید باتری های جدید به منظور جایگزینی با باتری های استفاده شده متحمل شوند.
اما نسل بعدی از باتری ها که قابلیت شارژ مجدد به آنها اضافه شده بود از دو ماده نیکل و کادمیم برای تامین انرژی در باتری استفاده می کردند. این نسل از باتری ها قابلیت شارژ مجدد را داشتند اما همچنان وزن زیادی داشته، عملکرد آنها در سرما و گرمای غیرمتعارف، شدیدا کاهش پیدا می کند. نکته دیگر این که این دو ماده در کنار هم نوعی ماده سمی را تولید می کنند که نگهداری و در نهایت معدوم کردن باتری را به عملی طولانی و خطرناک بدل می کند.
اما گام بعدی دیگر در این حوزه که به نوعی انقلابی در صنعت باتری های نظامی ایجاد کرد بحث معرفی باتری های لیتیمی بود. این باتری ها که امروزه کاربردهای فراوانی چه در بخش نظامی و چه غیر نظامی دارند در حقیقت به عنوان پیشرفته ترین گونه از باتری هایی که هم اکنون در جهان مورد استفاده قرار می گیرند. این باتری ها از وزن کمتر و عمر بیشتری نسبت به نمونه های قبلی برخوردار بوده و از عمر بیشتری نیز برخوردار بوده و چون قابلیت شارژ مجدد را نیز دارند از توجیه مناسب اقتصادی نیز برخوردار هستند.
ليتيوم سبك ترين فلز است، بيشترين پتانسيل الكتروشيميايي را داراست و بزرگترين ظرفيت انرژي را فراهم مي كند. يعني يك چگالي انرژي فوق العاده زياد. اين باطري ها داراي بالاترين انرژي وزني (وات ساعت / كيلوگرم) ، بالاترين انرژي حجمي (وات ساعت / ليتر) بوده و يكي از بهترين ذخيره هاي انواع سيستم هاي باطري الكتروشيميايي هستند که اين مزايا دليل عمده انتخاب هاي نيروهاي نظامي براي استفاده از باطري هاي ليتيوم در مصارف گوناگون مي باشد.
برای نمونه در حال حاضر یکی از اصلی ترین باطری های مورد استفاده در ارتش ایالات متحده آمریکا باطری های لیتیومی مدل " BB2590 " است که در بخش‌هایی مثل استفاده در بی سیمهای تاکتیکی خصوصا برای گشتی های سبک پیاده کاربرد دارد. این باتری به اندازه زیادی وزن بار همراه نیروها را کاهش داده است.
باتری آمریکایی "BB2590"
اما در جمهوری اسلامی ایران نیز چند سالی است که تلاش های گسترده ای در حوزه باتری ها به نتیجه رسیده است. متولي اصل اين بخش در صنعت دفاعي با شركت سهامي باتري‌سازي نيرو که اخیرا به عنوان سازمان توسعه منابع انرژی، ارتقاء ساختاری پیدا کرده، مي‌باشد كه تمامي فعاليت‌هاي اين شركت و صنايع تابعه آن با استفاده از فن‌آوري‌هاي روز براي تأمين نيازمندي‌هاي نيروهاي مسلح و ساير مشتريان غيرنظامي در داخل و خارج كشور تحقق مي‌يابد.
یکی از این تلاش‌ها در حوزه مربوط به باتری موشک مشهور و پر استفاده تاو است. مدل قدیمی‌تر این باتری بزرگ و سنگین بوده و پس از استفاده قابلیت شارژ نداشته است اما امروزه صنایع الکترونیک ایران گونه ای از باتری های لیتیمی را برای موشکهای تاو تولید می کند.
با مقایسه اندازه این باتری با نمونه قدیمی ساخت آمریکا که پیش از این بر روی تاوهای ایرانی استفاده می شد می توان به اهمیت این طرح پی برد.
یکی از این تلاش‌ها در حوزه مربوط به باتری موشک مشهور و پر استفاده تاو است. مدل قدیمی‌تر این باتری بزرگ و سنگین بوده و پس از استفاده قابلیت شارژ نداشته است اما امروزه صنایع الکترونیک ایران گونه ای از باتری های لیتیمی را برای موشکهای تاو تولید می کند.
با مقایسه اندازه این باتری با نمونه قدیمی ساخت آمریکا که پیش از این بر روی تاوهای ایرانی استفاده می شد می توان به اهمیت این طرح پی برد.
تصویر بالا مربوط به باتری قدیمی موشک تاو
همچنین باتری قابل شارژ موشک دوش پرتاب سهند نیز از دیگر تولیدات ایران است که با استفاده از آن می توان بهروری این سامانه موشکی را افزایش داد و نشان می دهد که متخصصان دفاعی کشورمان برنامه ریزی دقیق و مناسبی را برای خودکفایی در تولید باتری های موشک های ضدزره یا موشکهای دوش پرتاب انجام داده اند.
باتری های ایرانی در زیر آب
اما یکی از بخشهای مهم دیگر که باتری ها در آن نقشی حیاتی دارند، بحث زیردریایی‌هاست. همان طوری که اکثر مخاطبین و علاقمندان این حوزه اطلاع دارند جمهوری اسلامی ایران در دهه 1370 شمسی با خرید 3 فروند زیردریایی کیلو از روسیه به جمع دارندگان شناور زیر سطحی در دنیا پیوست.
این زیردریایی ها از جمله شناورهای زیر سطحی دیزل الکتریک هستند که برای تامین بخشی از نیروی خود به باتری نیاز دارند. به طور معمول این زیردریایی ها با 2 ردیف 120 تایی از باتری مجهز شده اند که وظیفه تامین نیروی موتور الکترونیکی زیردریایی را بر عهده دارند. به گفته مسئولان نیروی دریایی ارتش، صنایع دفاعی ایران موفق شده اند تا با موفقیت این باتری ها را نیز در داخل کشور به تولید رسانده و از آنها در زیردریایی های مذکور استفاده کنند.
البته طبق معمول، این حرکت مثبت ادامه پیدا کرده و در زیردریایی های ایرانی غدیر نیز شاهد استفاده از باتری های ایرانی هستیم و به نظر می رسد زیردریایی های کلاس متوسط ایرانی نیز با همین باتری های داخلی تغذیه شوند.
باتری زیردریایی کیلو ساخت ایران
البته در خصوص زیر سطحی باید منتظر بود چون که بر اساس گفته های وزیر دفاع جدید کشور ، زیردریایی های فاتح به عنوان نسل جدیدی از زیردریایی های ایرانی در طی 100 روز آینده رونمایی خواهند شد. با توجه به اینکه مسئولان نیروی دریایی ارتش پیش از این از افزایش زمان ماندگاری این زیردریایی ها نسبت به نمونه های قبلی در زیر آب خبر داده بودند، این نشانه می تواند خبری غیرمستقیم از افزایش توان باتری‌های زیرسطحی ایرانی باشد همچنان‌که امیر دریادار بیغم جانشین فرمانده نداجا در گفت‌وگو با رسانه‌ها از ماندگاری 35 روزه فاتح ایرانی در زیر آب خبر داده بود.
باید توجه کرد که نسل قبلی زیردریایی‌های ایرانی یعنی کلاس غدیر از جمله زیردریایی‌های سبک است که ماندگاری آنها در حدود دو هفته است و عدد 35 روز یا به عبارتی پنج هفته در دریا نشان از افزایش بیش از دو برابری میزان ماندگاری زیرسطحی‌های ایرانی است که این نیز اماره‌ای از افزایش توان باتری‌های این زیردریایی ایرانی است.
بخش دیگری از باتری های مورد نیاز برای عملیات های زیر آبی نیز با باتری های سری "VRLA " که گستره ای از 65 الی 420 آمپر را در بر می گیرد نیز در داخل تولید می شود.
به طور معمول زیردریایی های کلاس کیلو روسیه که در نیروی دریایی ارتش کشورمان نیز مورد استفاده قرار می گیرند با دو ردیف 120 تایی از باتری مجهز شده‌اند که وظیفه تأمین نیروی موتور الکترونیکی زیردریایی را بر عهده دارند و حال، صنایع دفاعی کشورمان موفق شده اند این باتری ها را نیز در داخل کشور به تولید برسانند.
باتری های سری "VRLA "
اما تنها بحث تامین نیروی زیردریایی نیست که به مسئله باتری ارتباط دارد. اژدرها نیز به عنوان سلاح اصلی زیردریایی ها از باتری برای تأمین نیروی الکترونیک به منظور سامانه پیشران خود بهره می برند. خوشبختانه در این نیز صنایع دفاعی کشور دست پر ظاهر شده است و با تولید باتری هایی موسوم به سری "M-1" انرژی مورد نیاز اژدرهای ایرانی را تامین می کند و هر اژدر ایرانی که به هدفی سطحی یا زیرسطحی برخورد می کند، می توان نقش این سامانه کوچک اما حساس را در موفقیت آن لمس کرد.
این باتری ایرانی از ترکیب سرب و روی برای تامین انرژی استفاده کرده و می تواند جریان به توان 1000 آمپر را تولید کند.
این باتری ایرانی از ترکیب سرب و روی برای تامین انرژی استفاده کرده و می تواند جریان به توان 1000 آمپر را تولید کند.
باتری ایرانی M1
از سوی دیگر تجهیزات الکترونیکی و مخابراتی جدیدی که نیروها مسلح کشورمان به آن دست پیدا کرده اند نیز از باتری های ایرانی بهره می برد. به عنوان مثال بیسیم دستی فدک که با 2 باند مجزا، پایداری فرکانس و با شعاع پوشش آنتن 360 درجه از جمله آخرین دستاوردهای اعلام شده نیروی زمینی ارتش است و با یک باتری می تواند قریب 10 ساعت در خدمت نقل و انتقال امن اطلاعات کاربران باشد، از باتری های ایرانی بهره می برد.
شاید نقش و اهمیت باتری در مقایسه با بسیاری از دستاوردهای نیروهای مسلح و متخصصان صنعت دفاعی، کوچک و ساده تر به نظر می رسد اما ورود به عرصه هایی چون تولید باتری موشک ها، زیردریایی ها و اژدرهای ایرانی، این نوید را داده است که حتی در کوچکترین و البته حساس ترین حوزه ها نیز خودکفایی و خوداتکایی امری است که هم ضرورت آن احساس شده است و هم نتیجه آن عیان.
.: Weblog Themes By Pichak :.