شات گان ها از جمله گونه های قدیمی سلاح هستند که در بخش های گوناگونی همچون ورزش تیراندازی، شکار، اعمال قانون و عملیاتهای نظامی به کار می رود. مدل های مختلفی از شات گان های رزمی در سالهای اخیر تولید و در بازار جهانی سلاح به ارتش ها و نیروهای پلیس فروخته شده اند. در این مطلب شما را با 5 مدل معروف از شات گان های رزمی در بازار جهانی آشنا می کنیم. باید توجه داشت که در شات گان از عبارت "گیج" برای کالیبر سلاح استفاده می شود و عمده سلاح های مورد نظر در این مطلب از گیج 12 بهره می برند. 

گیج برابر است با قطر گلوله سرب خالص که با معکوس جرم سرب بر حسب پوند ساخته می‌شود. یعنی 12 گیج برابر است با قطر گلوله سربی با جرم 12/1 پوند. شایان ذکر است که با این تعریف می‌توان استدلال کرد که با کوچکتر شدن رقم گیج اندازه ی قطر بزرگتر می‌شود.

Benelli M4

شرکت ایتالیایی " Benelli " یکی از موفق ترین تولید کنندگان شات گان در بازار جهانی به شمار می رود . مدل M4 این شرکت که یک شات گان نیمه اتوماتیک با کالیبر گیج 12 است یکی از موفق ترین طرح های موجود در این بخش به حساب می آید. این مدل در حال حاضر در نیروهای مسلح 20 کشور جهان از جمله آمریکا، انگلستان، برزیل، استرالیا و ایرلند خدمت می کند.

توان شلیک در حالت نیمه اتوماتیک حجم آتش این سلاح را افزایش می دهد. M4 با 8 تیر که به صورت جداگانه در لوله قرار می گیرند تغذیه می شود.  قابلیت مناسب دیگر این سلاح قنداق آن است که قابلیت تغییر پذیری در طول را داشته و متناسب با بدن کاربر می تواند اندازه آن را تغییر داد. طول این شات گان کمی بیش از 80 سانتی متر بوده و وزن در حدود 3 کیلو و 800 گرم است. 

در بخش رویی این سلاح نیز یک سطح ریلی نصب شده است که با استفاده از آن امکان نصب انواع دوربین ها و هدف گیرهای لیزری بر روی این سلاح وجود دارد. برد موثر این سلاح در حدود 50 متر است. 

Saiga-12

این شات گان رزمی ارتش روسیه به نام Saiga-12 است که بر پایه اسلحه معروف AK-47 و با همان مکانیزم و با شکل ظاهری شبیه به آن ساخته شده است. نحوه مسلح کردن و کار با این سلاح دقیقا به مانند سلاح هجومی کلاشینکف است و سربازانی که بر روی آن سلاح آموزش دیده باشند به راحتی با این سلاح نیز می توانند به عملیات بپردازند.

این شات گان نیمه اتوماتیک بر خلاف سایر شات گان های معمول که گلوله های حاوی ساچمه بایستی در درون لوله قرار گیرند دارای خشابی شبیه به خشاب اسلحه کلاشینکوف است که 12 گلوله حاوی ساچمه در آن قرار می گیرد. طول این سلاح در حدود 120 سانتی متر و وزن آن نیز در حدود 3 کیلو و 600 گرم است.

کالیبر این سلاح  18.53 میلی متر "گیج 12" است و گلوله پلاستیکی به کار رفته در آن معمولا با 9 ساچمه فولادی پر شده است. برد مفید این گونه از سلاح ها معمولا بین 30 تا 50 متر است. این شات گان روسی در مدلهای جدید دارای سامانه های ریلی برای نصب انواع دوربین و انواع هدف گیرهای لیزری است. این سلاح به غیر از روسیه در قرقیزستان و آمریکا نیز به کار می رود.

USAS-12

شرکت دوو در ذهن بسیاری از ایرانیان یادآور محصولاتی همچون خودرو و لوازم خانگی است اما باید گفت که در کنار این محصولات دوو در بازار سلاح نیز دستی دارد. USAS-12 یک شات گان رزمی ساخت صنایع دقیق شرکت دوو کره جنوبی است. این شات گان در مدل رزمی خود که برای نیروهای نظامی و پلیس طراحی شده قابلیت شلیک اتوماتیک و در مدل مخصوص غیرنظامیان قابلیت شلیک نیمه اتوماتیک را دارد.

این سلاح کره ای در واقع بر پایه طرحی از شرکت آمریکایی Gilbert Equipment تولید شده است و شرکت دوو با خرید و اعمال تغییراتی بر روی آن به تولید این سلاح پرداخته است. این سلاح از گلوله های گیج 12 استفاده کرده و می تواند با نرخ شلیک 400 الی 450 گلوله در دقیقه اجرای آتش کند و برد آن در حدود 50 متر است. 

وزن USAS-12 در حدود 5 کیلو و 450 گرم بوده و طول آن 96 سانتی متر است. این سلاح با خشابهای 10 و یا 20 تیری مسلح می شود.

UTS-15

اما سلاح بعدی که در این مطلب معرفی می شود از کشور ترکیه بوده و از ظاهری متفاوت با آنچه از یک شات گان در ذهن دارید برخوردار است. مهمات این سلاح در بالای لوله آن قرار می گیرند که کمک می کند طول سلاح کاهش یابد. در حقیقت گلوله های مورد نظر از طریق دو مخزن در سلاح قرار می گیرند که این خود باعث می شود این سلاح توان حمل 14 گلوله گیج 12 را داشته باشد و این یک برتری محسوس برای کاربر سلاح بشمار می آید. 

مسئله بعدی قرار گرفتن ریل بر روی بدنه سلاح است که قابلیت نصب انواع سامانه های اپتیکی و چراغ قوه بر روی سلاح را فراهم می کند. 

مکانیزم مسلح کردن این شات گان به صورت دستی و به شکل سنتی به مانند شات گان های قدیمی است و پس از هر شلیک توسط کاربر گلوله جدید به داخل لوله وارد می شود. طول کوتاه این سلاح قابلیت استفاده از آن در نبردهای فاصله نزدیک و جنگهای شهری را افزایش داده است. وزن UTS-15 در حدود 3 کیلوگرم و طول آن نیز در حدود 72 سانتی متر است. این سلاح توسط شرکت " UTAS " ترکیه ساخته شده است.

QBS 09

اما آخرین شات گانی که در این مطلب معرفی می شود QBS 09 ساخت کشور چین است. این شات گان رزمی نیمه اتوماتیک با استفاده از مکانیزم گاز مستقیم است. این سلاح با 5 گلوله که در درون هر کدام از آنها 14 ساچمه ضد نفر قرار گرفته است مسلح می شود. 

این سلاح توسط انسیتوی 208 اسلحه سازی چین ساخته شده است و از سال 2009 میلادی به ارتش و پلیس چین تحویل داده شده است. قنداق تغییر پذیر  این سلاح از موادی با ترکیب آلومینیوم ساخته شده است و 5 گلوله این سلاح در مخزنی در زیر لوله قرار می گیرند.

طول این سلاح در حدود 85 سانتی متر بوده و البته وزن آن تاکنون به صورت دقیق اعلام نشده است. ریل مخصوص نصب انواع سامانه های اپتیکی نیز بر روی این سلاح نصب شده است.