شاید این سوال جالب و در عین حال پیچیده ای باشد که به راستی بر سر دارایی دیجیتالی و آنلاین افراد در اینترنت و رایانه چه خواهد آمد؟ احتمالا اصل رایانه شما میتواند به یکی از خویشاوندان تعلق بگیرد اما در خصوص مطالب شما در صفحات شبکه های اجتماعی، تصاویر شما، اطلاعات و مستندات و همچنین حسابهای کاربری شما به شکل کلی چه باید گفت؟

شاید شما صاحب یک وب سایت یا وبلاگ باشید. بعد از مرگ چه کسی قرار است این دارایی را از آن خود کند یا احتمالا از درآمد آن منتفع شود؟

شاید این سوال برای بسیاری از کاربران یک سوال بی مورد و غیر ضروری و بی اهمیت باشد. شاید پاسخ این باشد که چه فرقی میکند که بعد از مرگ مثلا حساب کاربری جی میل به دست کسی برسد یا نه؟ پس بگذارید شما را با موردی واقعی در این رابطه آشنا کنیم.

اما قبل از آن لازم به ذکر است که تا کنون هیچ قانون مشخص و دقیقی برای تعیین تکلیف دارایی های آنلاین و دیجیتال افراد بعد از مرگ نوشته نشده است. تنها بروز موارد خاص است که شرکتهایی نظیر گوگل و فیس بوک را ناچار به اندیشیدن یک راه کار کرده است.

یکی از این موارد داستان بنیامین استاسِن است که در سن 21 سالگی بدون برجای گذاشتن هیچ نوشته ای به یکباره دست به خودکشی زد. وقتی والدین وی نتوانستند هیچ دلیلی بر این اقدام بنیامین پیدا کنند، تصمیم گرفتند تا با بررسی حساب جی میل و فعالیت های وی در شبکه های اجتماعی سر نخی از این موضوع به دست آورند. اما گوگل و فیس بوک هر دو اعلام کردند که دادن اطلاعات حساب بنیامین به والدین وی نقض حریم شخصی وی است و از این کار اجتناب کردند:

در حالت عادی زمانی که وصیت نامه ای در میان نباشد، یکی از خویشاوندان تملک و اختیار همه دارایی های فیزیکی را بر عهده خواهد گرفت، اما در خصوص دارایی دیجیتال و آنلاین هیچ قانونی وجود ندارد.

موضع گوگل و فیس بوک بر این اصل استوار بود که چنانچه بنیامین میخواست چیزی را با والدین خود در میان بگذارد حتما اینکار را میکرد. در نتیجه اکنون دلیلی بر نقض حریم شخصی وی وجود ندارد.

در نهایت والدین بنیامین با رجوع به دادگاه توانستند حکم لازم را در این خصوص بدست آورند، اما هرچند گوگل اطلاعات حساب کاربری را در اختیار والدین وی قرار داد، هنوز فیش بوک به دلیل جلوگیری از نقض حریم شخصی از این کار سر باز میزند و این پرونده همچنان مفتوح است.

این مورد خاص به خوبی اهمیت دارایی های آنلاین و دیجیتال افراد را نشان میدهد. در نتیجه این امر منجر به آن شده است که برخی از شرکتها در این خصوص دست به تدوین یکسری قواعد کلی بزنند. بگذارید نگاهی کوتاه به این موارد داشته باشیم.

به شکل کلی در مواردی که وصیت نامه ای برای تعیین تکلیف دارایی های آنلاین افراد در دست نباشد، رفتار برخی از مهمترین شرکتها به شرح زیر است:

توییتر

زمانی که مرگ یکی از کاربران به توییتر اطلاع داده شود، این شرکت اقدام به دیجیتالی کردن همه توییت های عمومی آن کاربر کرده و آنها را قبل از بستن حساب کاربری در اختیار ذینفعان قرار میدهد.

برای این منظور نیاز است که اطلاعات زیر به توییتر فرستاده شود:

- نام کاربری توییتر شخص مورد نظر

- یک کپی از گواهی فوت شخص مذکور

- یک کپی از کارت شناسایی رسمی فرد

اطلاعات شخصی متقاضی دریافت دارایی آنلاین به همراه اطلاعات تماس و آدرس ایمیل و همچنین نسبت با فرد مورد نظر و نوع درخواست – مثلا بستن حساب کاربری – نیز در این میان لازم است.

این اطلاعات یا باید به وسیله ایمل و یا به وسیله فکی به آدرس زیر ارسال شد:

Twitter, Inc.
c/o: Trust & Safety
795 Folsom Street, Suite 600
San Francisco, CA 94107
Fax : 1-415-222-9958”

فیس بوک

فیس بوک نه اقدام به بستن حساب کاربری فرد متوفی میکند و نه اطلاعات آن را در اختیار خویشاوندان قرار میدهد. بلکه حساب کاربری را به عنوان یادبود نگه میدارد تا در هر زمان توسط دوستان وی بتواند مورد بازدید قرار بگیرد.

شما میتوانید مرگ یک فرد را از طریق این صفحه به اطلاع فیس بوک برسانید و درخواست ایجاد یک یادبود برای وی بکنید. برای اینکار لازم است که آدرس صفحه فیس بوک و ایمیل فرد مورد نظر را در اختیار داشته باشید:

حساب کاربری گوگل / جی میل

سیاست گوگل در این خصوص چندان مشخص نیست. در واقع هر احتمالی از جمله تسلیم یا عدم تسلیم اطلاعات حساب فرد متوفی به خویشاوندان در این میان وجود دارد. میتوان از طریق اطلاعات زیر درخواست مورد نظر را برای شرکت گوگل ارسال کرد:

- شناسه کاربری ایمیل خود

- شماره گواهی نامه خود

- آدرس دقیق خود

- شناسه حساب کاربری فرد متوفی

- یک کپی از گواهی فوت شخص

این اطلاعات باید به آدرس زیر ارسال گردد:

Google Inc.
Gmail User Support – Decedents’ Accounts
c/o Google Custodian of Records
1600 Amphitheatre Parkway
Mountain View, CA 94043
Fax: 650-644-0358.

البته همانگونه که گفته شد هیچ ضمانتی وجود ندارد که گوگل اقدام به در اختیار گذاشتن اطلاعات حساب کاربری متوفی به خویشاوندان وی کند. اطلاعات بیشتر در این خصوص را میتوانید در این صفحه بخوانید.

حساب کاربری مایکروسافت / Hotmail

اگر یک حساب کاربری Hotmail برای مدت 270 روز بلا استفاده بماند مایکروسافت اقدام به پاکسازی آن میکند. در نتیجه برای جلوگیری از این امر در صورت فوت کاربر، باید اقدام به برقراری ارتباط با Hotmail کرد. بعد از تکمیل مستندات زیر مایکروسافت بعد از شش ماه اطلاعات حساب کاربری فرد مورد نظر را در اختیار خویشان وی قرار میدهد:

- کپی گواهی فوت

- سندی دال بر اینکه فرد متقاضی میراث دار متوفی است و یا وکیل قانونی وی است

- آدرس پستی

- کارت شناسایی رسمی یا کپی گواهینامه رانندگی

همچنین سندی با محتوی زیر نیز باید برای مایکروسافت ارسال گردد:

- شناسه حساب کاربری

- نام و نام خانوادگی دارنده حساب کاربری

- تاریخ تولد

- محل دقیق اقامت و کد پستی

- تاریخ تقریبی ایجاد حساب کاربری

- تاریخ تقریبی آخرین ورود به حساب کاربری

همه این مستندات باید به آدرس ایمیل یا شماره زیر فک شود:

شماره فکس: 4257080096 و ایمیل: msrecord@microsoft.com

همانگونه که دیده میشود شرکتها، اقدامات متفاوتی را در برخورد با این موضوع در دستور کار خود دارند. البته همواره میتوان حکم دادگاه را برای نسخ این قوانین و به نفع خویشاوندان متوفی ملاک عمل قرار داد.