طرح پژوهشی «پایش محیطی و پردازش داده‌های دریایی خزر» توسط محققان پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی اجرا شد.

 دکتر حمید علیزاده کتک لاهیجانی، معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، تاریخچه‌ی مطالعات دریای خزر، ویژگی‌های ریخت‌شناسی، زمین‌شناسی، هواشناسی، زیست‌شناسی و هم‌چنین پدیده‌های فیزیکی، شیمیایی و زیست محیطی را از محورهای اصلی این طرح پژوهشی بر شمرد و افزود: در این طرح پژوهشی بیش از ده هزار مقاله، کتاب و گزارش مورد بررسی قرار گرفت. از این رو اکنون بانک اطلاعات جامعی در خصوص دریای خزر در پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی گردآوری شده است.

علیزاده با بیان این که هنوز مستندات جامعی از دریای خزر به زبان فارسی انتشار نیافته است، اظهار کرد: در این تحقیق کتابخانه‌ای، تلاش شده است منابع مرتبط با دریای خزر که عمدتاً به زبان‌های فارسی، روسی و انگلیسی است، مرور شده و مجموعه‌ای جامع از دریای خزر در رشته‌های مختلف اقیانوس‌شناسی تهیه شود.

علیزاده با بیان این که مطالعات دریای خزر تا پیش از فروپاشی شوروی سابق عمدتاً توسط روسیه و شوروی سابق انجام و بسیاری از آن‌ها به زبان روسی چاپ شده است، خاطرنشان کرد: مطالعات مرتبط با دریای خزر به زبان فارسی عمدتاً محدود به آب‌های سواحل ایرانی می‌شد که پس از فروپاشی شوروی، انتشارات مرتبط با دریای خزر به زبان انگلیسی گسترش شتابانی یافت.

مجری این طرح پژوهشی در ادامه گفت: گزارش نهایی این طرح در جمع متخصصین حوضه‌­ی خزر، دوازدهم شهریور امسال ارائه شد که به زودی این گزارش پس از انجام اصلاحات لازم به صورت کتاب جامع دریای خزر برای همه­ متخصصین و علاقه‌مندان در دسترس خواهد بود.

علیزاده تاریخچه مطالعه حوضه‌­ی دریای خزر، ویژگی‌­های مورفولوژیک و حوضه­‌ی آبریز آن، ساختار زمین شناسی دریای خزر و پیرامون آن، ویژگی­‌های هواشناسی حوضه‌­ی خزر، ویژگی­‌های فیزیکی و شیمیایی آب دریای خزر، نوسان تراز آب و ویژگی­‌های زیستی دریای خزر، آلودگی‌ها و مخاطرات دریای خزر را از فصول کتاب جامع دریایی برشمرد.

بر اساس این گزارش، در این طرح پژوهشی که توسط دکتر حمید علیزاده کتک لاهیجانی و دکتر عبدالمجید نادری بنی در پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی اجرایی و دفاع شده است، ندا مهدی­پور، هدیه عباسیان، صدیقه امجدی، مونا حسین­‌دوست، پریسا حبیبی، ندا شیجونی، ابوالفضل صالح، مجید پورکرمان، هادی گریوانی، ایرج رمضانی، رضا رهنما، علی حمزه ­پور و میرمحمود سیدولی­ زاده نیز همکاری داشته‌اند.