پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران جهت پیشرفت در درمان سرطان، اقدام به بررسی امکان استفاده از فناوری نانو در سیستم‌های دارورسانی هدفمند کردند که در این کار نحوه‌ی ساخت یک نانودارو و اثرات استفاده از آن در درمان سرطان پستان مورد مطالعه قرار گرفته است.

 در سال‌های اخیر تلاش‌های فزاینده‌ی دانشمندان در زمینه‌ی دارورسانی هدفمند به دلیل اهمیت دست‌یابی به کیفیت بهتر زندگی و مراقبت‌های بهداشتی و سلامتی افراد صورت گرفته است. در این میان فناوری نانو، روش‌های جدیدی در زمینه‌ی دارورسانی را مهیا کرده است.

هدف این محققان ارائه‌ی نانوداروی کورکومین با الگوی رهاسازی آرام و مؤثر، جهت درمان سرطان پستان بوده است. کورکومین دارویی با خواص ضد سرطانی و ضد التهابی است. این دارو عموماً به صورت خوراکی و یا موضعی استفاده می‌شود.

لیلا مأمنی، پسا دکترای نانودارورسانی در دانشگاه علوم پزشکی تهران و محقق طرح اظهار کرد: در این مطالعات جهت ساخت سیستم نانوداروی مدنظر، از نانوذرات متخلخل سیلیکا به عنوان حامل دارو استفاده شده است.

به گفته‌ی مأمنی، در استفاده از این محصول در محیط آزمایشگاهی، میزان بهتر و مؤثرتری از داروی کورکومین بارگذاری شده روی سطح نانوذرات متخلخل نسبت به داروی خالص مشاهده شده است.

محقق طرح تصریح کرد: کاهش هزینه‌ی درمانی و اثرات جانبی برای بیماران از تأثیرات مهم استفاده از این نانودارو در درمان سرطان خواهد بود.

وی تاکید کرد: لازم به یادآوری است که نانوذرات سیلیکا زیست تخریب و غیر سمی هستند و در عین حال از لحاظ شیمیایی قابلیت‌های بسیاری جهت به کارگیری در زمینه‌ی طراحی نانوسامانه‌های مؤثر دارورسان را نیز دارند.

مأمنی تصریح کرد: در این پروژه ابتدا نانوذرات متخلخل سیلیکایی طراحی و سنتز شد. این نانوذرات توسط پلی اتیلن گلیکول و گروه‌های آلی مورد نظر اصلاح شده و سپس شناسایی و تعیین ساختار شد. در ادامه، داروی کورکومین روی این نانوذرات قرار گرفت. میزان داروی بارگذاری شده توسط آزمون‌های مربوطه مانند DLS,TGA، BET و FT-IR تعیین شد.

محقق طرح خاطرنشان کرد: در پایان میزان رهاسازی و فرایند دارورسانی در سلول‌های سرطانی پستان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور میزان رهاسازی دارو در pH های مختلف با استفاده از دستگاه UV-Vis سنجیده شد. لازم به ذکر است که آزمایش‌های رهاسازی بصورت برون تنی (in-vitro) در رده‌های سلولی نرمال و سرطانی انسان و موش (MCF10A, MCF-7&4T1) صورت گرفته است.

این محقق پسا دکترای نانودارورسانی در دانشگاه علوم پزشکی تهران عنوان کرد: نانوذرات متخلخل سنتز شده دارای‌ گروه‌های عاملی گوانیدینی هستند. این گروه عاملی با داروی کورکومین برهم‌کنشی ایجاد کرده و سبب نگهداری و حمل دارو در داخل حفرات می‌شود. با ورود دارو به محل مورد نظر(بافت سرطانی)، کنترل و تغییر در pH محیط سبب می‌شود که کورکومین گروه گوانیدینی را رها کرده و آزاد ‌شود.

نتایج این تحقیقات که حاصل همکاری دکتر عباس شفیعی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر لیلا مأمنی و همکارانشان است، در European Journal of Medicinal Chemistry منتشر شده است.