در طول 12 ماه گذشته، دانشمندان و اخترشناسان به دستاوردهای تاریخی در حوزه فضا دست پیدا کردند که کشفیات جدید در سیاره سرخ، فرود بر سطح یک دنباله‌دار، کشف سیگنال‌هایی از انفجار بزرگ بخشی از مهمترین تیترهای خبری را تشکیل می‌دهند.

 در این گزارش مهمترین خبرهای حوزه نجوم در طول یکسال گذشته را مرور می‌کنیم.

اکتشافات و کشفیات در مریخ

سال 2014 پنجاهمین سالگرد پرتاب نخستین کاوشگر بسمت سیاره مریخ است؛ فضاپیمای Mariner4 ناسا سال 1964 راهی سیاره سرخ شد و نخستین تصویر را از سطح این سیاره تهیه و به زمین مخابره کرد.

موفقیت هند در دستیابی به مریخ بعنوان نخستین کشور آسیایی با استفاده از مدارگرد 74 میلیون دلاری MOM تنها چند روز پس از رسیدن مدارگرد 671 میلیون دلاری ماون ناسا بخش دیگری از تیترهای مهم خبری یکسال گذشته محسوب می‌شوند.

مریخ‌نورد کنجکاوی ناسا نیز در ادامه اکتشافات بر سطح مریخ موفق به کشف نشانه‌هایی از مواد شیمیایی ارگانیک شامل کلرو بنزن، دی‌کلرو پروپان، دی‌کلرو بوتان، دی‌کلرو اتان در نمونه سنگی که سال 2013 حفاری شده بود، گردید.

کشف نشانه‌هایی از گاز متان نیز از دیگر کشفیات مهم کنجکاوی در یکسال گذشته بود.

کشفیات جدید در خصوص انفجار بزرگ

محققان آمریکایی از کشف شواهد جدیدی در خصوص نحوه گسترش کائنات پس از انفجار بزرگ (Big Bang) خبر دادند؛ با استفاده از تلسکوپ BICEP2 در قطب جنوب، محققان اقدام به تشخیص نور ناشی از انفجار بزرگ کردند.

اما چند ماه بعد محققان آژانس فضایی اروپا (ESA) با استفاده از ماهواره پلانک اعلام کردند که الگوی بدست آمده توسط BICEP2 چیزی جز گاز و گرد و غبار در راه شیری نیست.

نخستین فرود بر سطح یک دنباله‌دار

فضاپیمای روزتا پس از یک سفر 10 ساله به دنباله‌دار 67P/Churyumov-Gerasimenko رسید و فرودگر Philae برای نخستین‌بار در طول تاریخ اکتشافات فضایی بر سطح دنباله‌دار فرود آمد.

عبور یک دنباله‌دار عظیم از کنار مریخ

دنباله‌دار Siding Spring در اندازه یک کوه با سرعت 203 هزار کیلومتر در ساعت از فاصله 139 هزا رکیلومتری سیاره مریخ عبور کرد.

مدارگردهای مریخ هند و ناسا برای در امان ماندن از گرد و غبار ناشی از عبور این دنباله‌دار، در مناطق ایمن قرار داده شدند.

کشف سیاره شبه‌زمین در منطقه قابل سکونت

برای نخستین‌بار، محققان موفق به شناسایی یک سیاره در اندازه زمین در منطقه قابل سکونت ستاره میزبان شدند.

سیاره Kepler-186f حدود 10 درصد بزرگتر از زمین است که می‌تواند دارای آب به شکل مایع و میزبانی از حیات احتمالی باشد که در مدار ستاره Kepler-186 در فاصله 490 سال نوری از زمین واقع شده است.

کشف سیگنال ماده تاریک

محققان سوئیسی با استفاده از تلسکوپ XMM-Newton آژانس فضایی اروپا (ESA)، موفق به کشف ذراتی در کهکشان آندرومدا شدند که می‌تواند نشانه‌ای از ماده تاریک باشد.

نوترینوهای خورشیدی

امکان نفوذ به قلب خورشید وجود ندارد، اما محققان ایتالیایی موفق به کشف ذراتی شدند که در هسته خورشید تولید می‌شوند.

در آزمایش Borexino از حساس‌ترین آشکارساز نوترینوها بر روی زمین برای بررسی هسته خورشید استفاده شد.

شبکه کیهانی

محققان با استفاده از تلسکوپ کک در هاوایی موفق به کشف شبکه عظیم کیهانی به طول دو میلیون سال نوری شدند.

چهارگانه نادر خسوف کلی

چهارگانه ماه (lunar tetrad) شامل چهار ماه‌گرفتگی کلی پشت سرهم است که این دوره از 15 آوریل (26 فروردین) آغاز و خسوف کامل بعدی نیز هشتم اکتبر (16 مهر) روی داد؛ دو خسوف کامل بعدی نیز چهارم آوریل 2015 (15 فروردین 94) و 28 سپتامبر 2015 (ششم مهر 94) روی خواهند داد.

چهارگانه ماه یک پدیده نادر نجومی محسوب شده و چهارگانه بعدی تا سال 2032 روی نخواهد داد.